Srpski književni glasnik

Виђење. 85

мислим, однекуд ватре! не дај ватре однекуда, јер се после неће знати ни да је некад било Белог Манастира! Ни пепела остати неће! Ни праха!...“ Да, тако је било: ветруштина, мрак. А ја сам био у соби, и ходио полако. Не могу вам рећи докле. Сео сам некад, не знам када, сећам се само још толико да сам био на сточићу и мислио о нечему, кад ме је на пречац тргао изнапоља глас: „Николааа! Николааа!“ Тако ми се бар казало испрва. Нисам био сигуран одмах, па сам се притајио, да боље чујем. Кад, збиља ме зове изнапоља глас. Али као из далека, однекуда из врх баште, па ситно. Устанем ја и изађем, да видим ко зове у тако невреме. „Сигурно неки просјак иште преноћишта, а не може да погоди кућу у овом мраку“, помислим... онако... идући кроз трем. Па упитам: „Ко ме то ноћас толико виче Хеј! Ко ме то ноћас виче“ Но нико се не одзива. Ни одјек. Само ветар, као проклет, нада мном јауче. „Није добро, опоменем се. Опет се заблуђујем“. Па се вратим у кућу. Вратим се ја и отпочнем по соби да ходам. Но за мало. Минут ваљда. Јер у томе зачујем снова онај исти глас: „Николааа! Николааа!“ „Ипак ће то бити неко, помислим. Чујем га јасно. Само како да не чује он менег“ Па узмем капу, огрнем кожух, понесем штап и нож, и пођем за гласом. Ишао сам тако дуго, — иза села, чини ми се, — већ више не памтим, — но никако да стигнем шога, а једнако виче. „Душо Божја, рекнем тада, ко си да си, одговори кад те као брата питам: Зашто ме толико зовеш ноћаст Каква ти је невољаг И кудаг Куда ме зовешт“ Ћути. Кад ја питам, ћути, а кад ништа не говорим, онда ме зове. „Опет неко приказање! помислим у бунилу. Опет ће бити, по мене, нешто наопако!“ И брзо се вратим. Но баш ја на праг, а жижак на столу издише. Не волим да ми по кући смрди зејтин од горушице, па се још и сам нагнем над жижак да га утрнем. И утрнем га; — али једва: био сам задихан. Кад ли на том истом месту на коме је он сијао, — Јустина! Не да није мрак у соби. Мрак је. Не види се прст пред оком, а не која ствар. Али она, она се види. И није да се тек назире, да се само слути, него се баш види, види се сасвим. На глави јој марама, преко рамена шал, на ногама црни чарапци, у руци бео рубац, — тако је чиста и умивена, тако је смерна, као да се враћа из цркве с вечерња. А дише тихо и мирисно, благословено и мило дише, да се чини: није човек,