Ženski pokret

ФЕЉТОН:

Biblioteka Marguerite Durand u Parizu

U »Prager-Prese« od 23-II-1937 god. napisao je Dr. N. Bessmertny veoma zanimljiv feljton o jednoj jedinstvenoj biblioteci u Parizu. U sledećem donosimo prevod feljtona, koji pokazuje lepu sliku jedne francuske feministkinje, i lepo razumevanje opštine Pariza za njen rad: Opština Pariza ima biblioteku koja je jedinstvena, takozvanu biblioteku Marguerite Durand. To je jedina oficijelna ženska biblioteka u svetu, čiji je vlasnik jedno zvanično telo. Gđa Marguerite Durand koja je kroz godine i godine radila za ciljeve francuskog ženskog pokreta i posvetila se proučavanju socijalnih pitanja žene, osnovala je ovu knjižnicu time što je prikupljala sva dokumenta, koja se odnose na ženski pokret i na književno i umetničko stvaranje žene, i uopšte na rad žene. Kada je ona u godinama 1897 —1905 izdavala u Parizu prve francuske ženske dnevne novine »La Fronde«, počela je sistematski da prikuplja sve što je bilo u vezi sa pravima žene. Posle njene smrti, godine 1936, dobila je pariska opština sva dokumenta kao zaostavštinu. Malo koja varoš je primila jedan legat sa više pijeteta kao što je primila pariska opština zaostavštinu ove retke žene. Opština je dala biblioteci sjajan okvir. U opštinskoj kući petoga kvarta, koja je između najlepših opštinskih kuća u Parizu i čiji ulaz je znamenit zbog divne slike H. Martina, smeštena je na trećem spratu biblioteka Marguerite Durand. Nalazi se u dve velike, udobno nameštene dvorane; tu su komodna mesta za rad, osvetljenje je vanredno, i rad je veliko zadovoljstvo naročito stoga što vam pomaže neobično spretno i ljubazno osoblje kada tražite studijski materijal. Biblioteka broji sada oko 10.000 svezaka i ima skoro iz svih zemalja literaturu, koja se bavi pokretom žena za pravo glasa ili se izražava protivu njega. O svakoj interesantnoj ličnosti postoji naročiti dosije sa biografijom, isečaka iz novina i po mogućstvu i portretom. Veoma opširna je zbirka dok-

torskih radova iz svih naučnih grana koje su napisale žene. Zatim je skupljeno sve što se u zakonodavstvu tiče žene, što se odnosi na njeno vaspitanje, ženske škole, socijalan rad uopšte i socijalan rad verskog karaktera, sva književna dela ženskih autora iz svih oblasti su poređana u knjižnici. Mnogobrojni su takođe razni rariteti, koje čuva biblioteka: portreti, karikature znamenitih žena, n.pr. George Sand, retka bista revolucionarke Luise Michel, i slavne matematiračke Sophie Germain. Među manifestima, kojih je skupljeno veoma mnogo, nalazi se i manifest slavne pobornice za ženska prava Olympe de Gouges, koja je poginula na ešafodu. Zbirka autografa je naročito velika: tu je pismo svete Katarine de Ricci (1522 —1589) iz dominikanskog reda, akta koja je potpisala Marija Antoaneta itd. Luksuzna izdanja ženskog bibliofilskog društva »Centime« koji izdaje svake godine po jednu knjigu u 101 primerak su naročito dragocena. Zatim je skupljen materijal koji se odnosi na sudske procese žena, na ženu u sportu, u ratu, špijunskim aferama, pacifizmu itd. Naravno da nisu zaboravljeni ni muškarci koji su se zalagali za žensko pitanje. Između prvih izdanja je od velike vrednosti delo koje je napisao Poulain de la Barre o jednakosti polova, i to u 17 veku; dela svete Tereze u francuskom prevodu, takođe od prvih izdanja, poznate avanture ševaljeja d'Eona de Beaumonta iz 18 veka, o kome se još danas ne zna sigurno, da li je bio muškarac ili žena. Samo po sebi se razume da se u biblioteci nalaze svi važniji ženski časopisi. Biblioteku vodi književnica Harlor. Knjižnica se stalno dopunjava i uprava je veoma blagodarna za svaki nov materijal o ženi iz svake zemlje, svejedno u kojoj formi: knjige, portreti, isečci iz časopisa itd. Bibliotekom se koriste posetioci iz celoga sveta, stoga je i za one, koji šalju materijal, od važnosti da ga šalju. Prevela A. Š.

Dr. N. Besmertny

1937

ЖЕНСКИ ПОКРЕТ

23