JUS standardizacija
226 r----- —5"—-- | — _____________ __ __ ___o__________
Proizvod dveju veličina A i B zadovoljava jednačinu: 4·B= {4}·{B}·[4][8B]
Primer: brzina v tačke pri jednolikom kretanju je
!
y=—
t gde je / pređeni put u vremenskom intervalu ?. Ako je tačka prešla rastojanje / = 6 cm u vremenskom intervalu t=2 min, brzina iznosi
I 6cm cm
Argumenti eksponencijalnih, logaritamskih i trigonometrijskih funkcija moraju biti brojevi, numeričke vrednosti ili neimenovani brojevi (veličine bez dimenzije).
t Primeri: exp (W/kT), In (p/atm), sin ke +)
2.3 Jednačine između veličina i između numeričkih vrednosti
U nauci i tehnici koriste se dve vrste jednačina: jednačine između veličina u kojima slovni simbol označava celinu fizikalne veličine (numerička vrednost x jedinica), i jednačine između numeričkih vrednosti. Jednačine između numeričkih vrednosti zavise od izbora jedinica, dok su Jednačine između veličina nezavisne od ovog izbora.
! Primer: Za jednačinu između veličina može poslužiti » = iz -b iz prethodne tačke. Uvođenjem numeričkih vrednosti
izražavajući y u kilometrima na sat, pređeni put / u metrima i vreme f u sekundama,
km Y—=Pkm/h'- > IP rrlnm'm, t=""5
dobijamo jednačinu km nm h m
“+ m > YVkm/h' —— = ——— ili y, - — ——•——, a zatim, ODE #6 KOJlEE O e 1
uzimajući da je 1 h = 3600 s, 1 km = 1000 m, dobijamo 1 a si =3600. —_—.—=3,6a 1000. f, af,
Broj 3,6 koji se pojavljuje u ovoj jednačini između numeričkih vrednosti, proizilazi iz posebno izabrane jedinice. Ako se brzina izrazi u miljama na sat, pređeni put u jardima i vreme u sekundama, ovaj broj iznosi 3600 : 1760 = 2,045. Prema ovome, jednačina između veličina v =//f vodi različitim jednačinama između numeričkih vrednosti, što zavisi od posebno izabrane jedinice. Zbog toga se u jednačinama između numeričkih vrednosti mora uvek označiti jedinica, npr. u indeksu.
Jednačina kao što je \km/n= 3,6 \m/fs ne sme se skratiti i napisati u obliku v = 3,6 //r.
2.4 Empiričke konstante
Empiričke jednačine se često izražavaju u obliku jednačine između numeričkih vrednosti izvesnih fizikalnih veličina. Takve jednačine zavise od jedinica u kojima su izražene fizikalne veličine.
Empirička jednačina između numeričkih vrednosti može se transformisati u jednačinu između fizikalnih veličina uvodeći jednu ili više empiričkih konstanti. Ova jednačina između fizikalnih veličina povoljnija je jer njen oblik ne zavisi od izbora jedinica. Numeričke vrednosti empiričkih konstanti u takvim jednačinama zavise od jedinica u kojima su izražene, kao što je slučaj i sa drugim fizikalnim veličinama.
Primer: Rezultati merenja redukovane dužine li periode klaćenja 7 za svako od nekoliko klatna mogu biti predstavljeni jednačinama između numeričkih vrednosti
Tomin=0,0318 (/ya)!2 ili
Ts= 2,006 (Jm)1!? Ako se ove jednačine napišu u obliku
7: i ı 2 ——=0,0318 Ga) i min yd
T aa" 2.006 (5) i s m
_—-------- -------— — —- __________________________ ____________|