JUS standardizacija
regulativna zaštita od zemljotresa i
drugi vidovi zaštite
Nakon katrastofalnog zemljotresa u Skoplju od 1963. godne, po nalogu nadležnih saveznih organa, 1964. godine doneti su prvi jugoslovenski tehnički propisi o građenju u seizmički aktivnim oblastima koji su još uvek na snazi.
Uz ove propise bila je objavljena i seizmološka karta SFRJ, koja je poslužila kao podloga za primenu tih propisa. Od donošenja pomenutog Tehničkog propisa i seizmološke karte SFRJ bilo je obavezno da se, u skladu sa istim, projektuju i izgrade svi građevinski objekti na teritoriji SFRJ.
Možemo istaći da su se zgrade i objekti koJi su građeni u skladu sa ovim propisima dobro poneli prilikom zemljotresa u Banja Luci i u nizu drugih lokalnih potresa širom Jugoslavije.
Donošenje novog Ustava u Jugoslaviji 1974. godine, u nekoliko je izmenilo kompentencije federacije u domenu donošenja regulativnih akata iz oblasti seizmičkog građenja.
Naime, donošenje seizmičkih karata prešlo je u nadležnost republika i pokrajina, dok je donošenje tehničkih propisa — odnosno tehničkog normativa, ostalo u kompetenciji federacije.
U skladu sa kompetencijama iz Ustava, pojedine republike su unele u svoje zakone o investicionoj izgradnji načelne koncepte u vezi sa gradnjom u seizmičkim oblastima i u vezi sa donošenjem seizmičkih karata, dok neke nisu ovo pitanje posebno razmatrale.
U unetim postavkama, u zakonima. republika, koje su posebno obuhvatile ovu problematiku, mogu se konstatovati i određene neusaglašenosti, posebno sa aspekta donošenja i primene republičkih seizmoloških karata.
Od tri republike koje su se kroz svoje zakone o investicionoj izgradnji obavezale da urade i donesu republičke seizmološke karte jedina je SR Srbja uradila i donela repub-
ličku kartu seizmičke reonizcije i stavila van snage, za svoju teritoriju, postojeću seizmološku kartu SFRJ.
Prema tome u ovome momentu, formalno pravno gledano, za sve republike i pokrajine važi postojeći Tehnički propis o građenju u sezmičkim oblastima, kao i seizmološka karta SFRJ, izuzev SR Srbije koja je donela svoju kartu.
U toku 1975. godine Jugoslovenski zavod za standardizaciju, u saradnji sa Jugoslovenskim društvom za građenje u seizmičkim oblastima, imajući u vidu da je prošlo više od 10 godina od donošenja postojećih Tehničkih propisa o građenju u seizmičkim oblastima, počeo je sa izradom novih propisa.
U okviru te aktivnosti angažovan je veći broj vodećih stručnjaka za tu oblast u zemlji.
U toku rada na novim propisima konstatovano je da je neophodno izraditi i novu Sseizmičku kartu SFRJ koja bi poslužila kao podloga za donošenje novih propisa.
Još u toku 1975. i u toku cele 1976. godine Jugoslovenski zavod za standardizaciju je održao čitav niz stručnih sastanaka sa vodećim seizmolozima iz cele zemlje radi usvajanja jedinstvenog programa za izradu i donošenje republičkih seizmoloških karata, a na osnovu njih seizmološke karte SFRJ. Posle dužeg usavršavanja, na stručnom planu je krajem marta ove godine postignuta saglasnost u okviru Koordinacionog odbora za seizmologiju SFRJ i usvojen okvirni program za izradu seizmološke karte.
S tim u vezi Jugoslovenski zavod za standardizaciju je inicirao jedan međurepublički, odnosno pokrajinski sastanak sa nadležnim predstavnicima Uprave i predstavnicima stručnih organizacija pri Savezu inženjera 1 tehničara Jugoslavije radi utvrđivanja zajedničkog pristupa u rešavanju ovih problema koji su od velikog značaja za bezbednost ljudi i materijalnih dobara.