JUS standardizacija

Zakonom o standardizaciji nije definisano originalno pakovanje. U članu 80. stav 1. rečeno je da se pod deklarisanjem podrazumeva, izmedju ostalog, navodjenje podataka na originalnom pakovanju koji su od značaja za kupca. I neki drugi naši zakoni koji stavljanje odredjenih proizvođa u promet uslovljavaju originalnim pakovanjem (na pr. lekovi, pesticidi i neki drugi proizvodi) ne definišu originalno pakovanje. Za neke proizvode koji dolaze na tržište

u originalnom pakovanju propisima o kvalitetu proizvoda i propisima o obaveznoj primeni jugoslovenskih standđarđa (kođ ovih poslednjih, u delu koji se objavljuje u posebnom izdanju Saveznog zavođa za standardizaciju, pod nazivom "Jugoslovenski stanđard s obaveznom primenom") odredjeno je šta se u konkretnom slučaju podrazumeva pod originalnim pakovanjem.

U načelu, pod proizvođima u originalnom pakovanju treba podrazumevati proizvode koje je - pre stavljanja u promet - upakovala organizacija koja ih stavlja u promet (proizvodjač, uvoznik ili druga orga= nizacija) na način koji osigurava da sadržaj pakovanja ne može da se izmeni, utroši, odnosno upotrebi bez otvaranja ili oštećivanja pakovanja, a u cilju đa tako upakovan proizvod bude ponudjen neposrednom potrošaču,

Propisani podaci i oznake smatraju se sas· tavnim delom originalnog pakovanja; bez ovih podataka - narožito ako je materijal

za pakovanje neproviđan - originalno pakovanje vršilo bi samo deo svoje funkcije. Ono bi sadržavalo i zaštićavalo proizvod ali ne bi omogućilo saznanje o sadržini pakovanja, i kao takvo ne bi bilo podesno za tržište.

Jredjivanju deklarisanja i označavanja proizvoda naša regulativa do sada nije posvetila odgovarajuću pažnju, bar ne u smislu

koncepcijski ujednačenog pristupa i sistematskog uredjivanja ove materije. Odredbe

o deklarisanju i označavanju proizvoda nalaze se u velikom broju zakona i podzakon= skih akata u čijim odredbama u pogledu broja i vrste osnovnih podataka u deklaraci-

ji ima velikih razlika, a mnogi od eleme-

nata deklaracije nisu dovoljno odredjeni

i definisani.

Pod deklarisanjem proizvođa podrazumeva se navodjenje odredjenih podataka na samom proizvodu, pakovanju proizvođa, etiketi, ispravama kao i saopštenjima (uputstvima) koja prate proizvode u prometu. Reč je o podacima koji su ođ interesa za zaštitu potrošača, i koji su kao takvi, odredjeni odgovarajućim propisom. Reklamno-propagandni tekstovi i obaveštenja koja proizvodjač saopštava u cilju povećanja prodaje proizvodđa nisu elementi deklaracije u smislu propisa.

Propisani podaci mogu biti izraženi rečima, znacima, oznakama, crtežima, simbolima i bojama.

Propisi najčešće odredjuju đa deklaracija mora sadržavati sledeće podatke:

- naziv proizvoda,

– firmu, odnosno naziv i seđište proizvodjača, – podatke o sastojcima, odnosno karakteristikama proizvođa,

– pođatke o količini i ceni originalno upakovanog proizvoda,

- podatke o roku upotrebe, za proizvođe s ograničenim rokom upotrebe,

- podatke i uputstva o načinu upotrebe, održavanju i čuvanju proizvoda, i

- podatke od značaja za zaštitu zdravlja i bezbednost potrošača i njegove okoline.

Za odredjene proizvođe mogu biti propisani i neki drugi elementi deklaracije - pođaci i oznake zavisno od vrste i prirođe proizvoda. Isto tako, neke zemlje postavljaju posebne zahteve u pogledu đeklarisanja i označavanja proizvcda, čime se praktično postavljaju tzv. "tehničke barijere" uvozu robe.

Naziv proizvoda treba da bude naveđen u deklaraciji na način kako je to odredjeno zakonom ili na zakonu zasnovanim propisima.

OVO pravilo ne isključuje mogućnost da uporedno sa tako utvrdjenim nazivom na Pproizvodu bude označeno i njegovo trgovačno ime, ili trgovačka marka. Na primer: naziv proizvoda je "toaletni sapun" a njegovo trgovačko ime je "ADRIATIK". Deklaracija obavezno sadrži naziv "toaletni sapun", a trgovačko ime "ADRIATIK" ili neko drugo trgovačko ime proizvođa proizvodjač može, ali ne mora da označi na proizvodu,

Ako naziv proizvoda nije odredjen propisima (zakonom, listom odredjenih proizvoda koja je utvrdjena na osnovu zakona - kao što je slučaj kod lekova i opasnih materija, -– klasifikacijom naziva odredjene vrste proizvoda, propisima o kvalitetu i standardima, i dr.) dopušteno je u đeklaraciji navesti uobičajeni naziv za takav proizvod.

Proizvodjači danas često iznose na tržište kolekcije proizvoda koje su sačinjene u osnovi od istog proizvoda, u raznim varijantama - na primer, deodorans u varijantama namenjenim različitom uzrastu i polu, ili proizvod sa raznim dodacima - na primer majonezi sa dodatkom limuna, semfa, raznih začina i slično. Naziv proizvođa iz takve kolekcije treba da sadrži dodatke koji omogućavaju medjusobno razlikovanje pojeđinih proizvoda iz te kolekcije.

Ako je proizvod podvrgnut posebnom, postupku pri proizvodnji ili pakovanju, naziv treba da sadrži i oznaku takvog postupka - na