JUS standardizacija
u Pređlogu za donošenje posebnog zakona O homologaciji opreme i delova motornih VOzila, čije donošenje nije bilo prihvaćeno.
Predlog polazi od sledećeg:
1) "homologation" je francuska reč, koja filološki znači "službenu overu isprave" (dr J. Adamović, Francusko-hrvatski rečnik, Zagreb);
2) u francuskoj tehničkoj regulativi izraz "homologation" upotrebljava se da bi se označio "postupak u kome država potvrdjuje saobraznost odredjenog proizvoda, njegove opreme i delova karakteristikama koje je ona sama propisala kao preduslov za bezbednu upotrebu proizvoda";
3) izraz "homologation" - preveden na naš Jezik kao "homologacija" - ne odnosi se samo na motorna vozila, odnosno njihove delove i opremu nego i na sve tehnički složene proizvode za koje je država na zakonu zasnovanim propisima propisala tehničke karakteristike koje su pređuslov bezbednosti prilikom upotrebe proizvoda, a koje se ođnose na proizvod kao celinu, njegove delove i opremu (videti, na primer savezni Zakon o vazdušnoj plovidbi);
4) Poređeći značenje izraza "homologation" u tehničkoj regulativi zemlje iz čijeg Jezika taj izraz potiče i značenje izraza "atestiranje" prema jugoslovenskom Zakonu o standardizaciji, došlo se do zaključka da je reč o istom institutu (videti član 54. i 55. stav 2. važećeg Zakona o standardizaciji); 5) Na shvatanje istovetsnoti "homologacie" i "atestiranja" upućuje i Naredđba o homologovanju (atestiranju) opreme i delova za motorna vozila ("Službeni list SFRJ", broj 18/67). Do upotrebe dva različita izraza za isti institut izgleda da je došlo prilikom prevodjenja medjunarodnog ugOVOra koji se odnosi na uzajamno priznavanje dokumenata o saobraznosti karakteristika proizvoda propisanim karakteristikama i o prihvatanju jednoobraznih uslova za ova ispitivanja, koji je preveden sa francuskog teksta, originala. Tom prilikom je ovaj izraz preveden filološki, a ne pojmoOVno;
ir
6) Uzimajući u obzir sve napred rečero, Zakon o izmenama i dopunama Zakona o standardizaciji
- izjednačava pojam "homologacija" i "obavezno atestiranje";
-— ne ograničava obavezno atestiranje, odnosno homologaciju na proizvode čije je obavezno atestiranje, odđnosno homologaciJa predvidjena medjunarodnim sporazumom (jer se i domaći Zakon o vazdušnoj plo=vidbi ne vezuje na odgovarajući medjunarcdni sporazum već za domaće propise), Omogućavajući na taj način da se Jugoslavija zastiti od toga da postane poligon za isprobavanje novih tehničkih (tehnoloških) rešenja prilikom uvoza tehnologije iz drugih zemalja, pri čemu mogu da dodju u pitanje ne samo zaštita Života i zdravlja ljudi, društvenih sredstava i imovine gradajana, pravo na zdravu životnu i radnu sredinu naših gradjana i interesi narodne odbrane nego i ekonomski interesi društvene zajednice kao celine;
– omogućava da se propisima o obaveznom atestiranju zaštite interesi navedeni u članu 56. ovog zakona;
-– omogućava da se Jugoslavija uključi u medjunarodne sisteme obaveznog atestiranja (homologacije), Što u mnatnoj meri smanjuje troškove u spoljnotrgovinskom prometu, jer se priznavanjem juqgqoslovenskih atesta (saopštenja o homologaciji, odnosno izveštaja o ispitivanju) smanjuju troškovi koje bi izazvalo ponovno ispitivanje proizvoda u stranoj zemlji i izdavanje odgovarajućih dokumenata, ukoliko se Jugoslavija ne bi mogla uključiti u odgovarajuće medjunarodne sisteme;
7) Postupak obaveznog atestiranja (homologacije), zavisno od vrste i prirode proizvoda, obuhvata: ispitivanje tipa proizvođa i izdavanje uverenja da je tip proizvođa u skladu sa atestiranim (homologova-– nim) tipom; ovaj postupak može uključitii kontrolu saobraznosti tekuće proizvodnje sa atestiranim (homologovanim) tipomy odnosno uzorkom - za proizvode koji nisu tipizirani; to je samo jedna od varijanti postupka u kome država obezbedjuje saobraznost proizvođa, odnosno njegovih karakteristika propisanim karakteristikama utvredjenim kod atestiranog (homologovanog) tipa.
Član 16. do 19.
Izmene se predlažu radi uskladjivanja sa odredbama glave I i II ovog zakona. S obziromm da se propisima o jugoslovenskim: standđardima najčešće odđredjuje način označavanja i pakovanja proizvoda, propisi o Jugoslovenskim standardima morali bi se donositi u saglasnosti sa Saveznim sekretarijatom za tržište i opšte privredne poslove, što nije predvidjeno odredbama ovog zakona koje se odnose na te propise.
član 20. do 23.
Kaznene odredbe neophodno je prilagođiti izvršenim promenama u tekstu ovog Zakona, što je učinjeno novim odredbama člana 18. doe 2%.
član 24.
Izmene se predlažu radi usaglašavanja sa novim Zakonom o organizaciji i delokrugu saveznih organa uprave i saveznih organizacija. Član 25,
Dopuna se predlaže u skladu sa zaključcima Saveznog veća Skupštine SFRJ o utvrdjivanju prečišćenih tekstova zakona i drugih akata iz delokruga Saveznog veća Skupštine SFRJ.
RJE Z |I M_E Predloga za donošenje Zakona o izmenama i dopunama Zakona o standardizaciji
Predloženim Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o standardizaciji vrši se:
107