JUS standardizacija

Naročito je važna činjenica da se potrošnja energije izrazito povećava prilikom postavljanja oštre granice za ggk. (gornja granična krupnoća). Tako je na primer za jedan odredjeni materijal, da bi se usitnio đa prilikcm prosejavanja na situ otvora 74 nm ostaje 5%, potrebno utrošiti

30 kwh po toni, a ako se taj materijal želi usitniti toliko đa na situ 74 Jim ostaje 1% onđa je potrebno utrošiti 41 kwh DO toni. Medjutim, ako se želi ići đalje tako đa na iste situ ostaje samo O,5% onda je potrebno utrošiti 51 kwh po toni.

Iz prethodnog izlaganja se sasvim jasno može uočiti porast utroška energije sa oštrijim zahtevcm za gg.k, pa se na ovu činjenicu mora obratiti posebna pažnja prilikom usvajanja predloga jugoslovenskog standarda za uslove kvaliteta odredjenog punila, u delu koji se odnosi na granu lometrijski sastav.

Prema tome najveći doprinos pravilncm odredjivanju ggk. za odredjeno punilo, uvažavajući pri tome da se za odredjene parametre moraju postići odgovarajuće optimalne veličine, mogu đati potrošači na osnovu izvršenih ispitivanja za svako odredjeno punilo.

2.10 Smomj ivanje tažoženja specifično težih pigmen:iža Iz Stokes-ovogy zakona

V = const. (dp — dB) Ni

i gde je: V - brzina sedimentacije dp – gustina pigmenta dB – gustina rastvora veziva l - viskozitet rastvora veziva R - radijus čestice pigmenta

se viđi da brzina seđimentacije u premaznom sredstvu raste sa povećanjem gustine

i veličine čestice pigmenta, a opada sa porastom viskoziteta rastvora veziva. Upravo zbog toga primenom visoko disperznih (vrlo usitnjena punila) i specifično lakih punila, koja imaju sklonost za obrazovanjem strukture u premaznom sredstvu, može se znatno umanjiti brzina seđimentacije pigmenata sa većom zapreminskom masom usled porasta viskoziteta rastvora veZiva. Poznato je da se ovaj porast viskoziteta, uzrokovan uspostavljanjem tikso=tropne strukture sa konačnom tačkom tečenja ("Fliess punkt"), može realizovati primencem talka, azbesta i kaolina (2 40;i! 77).

(

2.11 Brstna sušenja

Kada se radi o premaznim sredstvima sušivih na vazduhu, pokazalo se da kalciti deluju kao regulatori sušenja. Naime, konstatovano je da ova punila poboljšavaju dubinsko otvrdnjavanje filma premaznog sredstva i na taj način povećavaju njegovu tvr-

doću (8). Takođje primenom ovih panila eliminiše se nepoželjno stvaranje bora nafilmi premaznog sredstva usleđ nejednakog površinskog i dubinskog sušenja (8).

2.12 Uticaj ma veološke karakteristike prsmasnog sredstva

Reološke karakteristike premaznog sredstva (viskozitet, tačka tečenja, viskozitet u uslovima beskrajno velike brzine smicanja, stepen tiksotropije, i tako dalje) cdredjuju njegovo prenošenje u toku lagerovanja, u toku nanošenja na podlogu i u toku sušenja. Dejstvo punila na reološke karakteristike premaznog sredstva potiče iz sledećih razloga:

a) Uticaj zapreminske koncentracije punila na viskozitet

Ovaj uticaj je u vezi sa veličinom čestice punila. Naime, viskozitet premaznog sredstva (može se reći da je to disperzija čestica punila i pigmenta u rastvoru veziva) zavisan je, izmedju ostalog, i od zapremine čestica punila. Sa porastom ove zapremine raste i viskozitet disperzije (9).

Sa sniženjem veličine čestice punila, odnosno porastom njegove specifične površine, raste efektivna zapremina punila. (Ova je jednaka zbiru stvarne zapremine punila i zapremine absorbovanog veziva za punilo) (10), usled porasta udela absorbovanog veziva za punilo, te usleđ toga dolazi do porasta viskoziteta premaznog sredstva (11). Upravo zbog toga se primenom fino mlevenih punila, može znatno podići viskozitet premaznog sredstva u odnosu na primenu grubih punila. Sa druge strane primenom površinski obradjenih prirodnih punila, usled smanjenja absorpcije veziva, može se ostvariti redukcija u viskozitetu u odnosu na površinski neobradjena punila.

b) Uticaj oblika čestice punila na viskozitet Ovaj parametar je u vezi sa zavisnošću viskoziteta premaznog sredstva od orijentacije čestica punila u smeru đejstva Spoljašnjeg napona smicanja. Kod sferičnih čestica ne postoji ova zavisnost, dok kod čestica u obliku štapića, vlakana i pločica ova zavisnost je izražena (9 i 12). Upravo se kod punila sa ovakvim česticama (azbest, kaolin, talk, pblastorit, mika) javlja, kao posledica ovog fenomena, pseudoplastično reološko ponašanje premaznog sredstva koje ima znatan uticaj na njegoVo ponašanje u toku lagerovanja i nanošenja na podlogu (9 i 12).

c) Uticaj strukture koja potiče ođ punila na viskozitet

U tački 2.10 rečeno je đa pojeđina punila (talk, kaolin, i azbest) imaju tenđenciju obrazovanja struktura (udruživanje čestica punila u velike asocijate, koje se u premaznom sredstvu raspodeljuju u obliku mreže,s obzirom da su medjusobno spojene) usled čega dolazi do značajnog porasta viskoziteta i pojave tiksotropije sa ko-

122 O O a O a O O O O O O O U | | i CL -