JUS standardizacija
— ciljevima utvrđenim u članu 1. Zakona o standardizaciji, ı ciljevima sistema obaveznog atestiranja (homologacije) koji proizilaze iz odredaba tog zakona.
Da bi se utvrdilo da li je Savezni zavod za standardiza-
ciju pri korišćenju datog mu ovlašćenja za rešavanje po
slobodnoj oceni ostao u granicama tog ovlašćenja i da li
ga Je koristio u skladu s ciljem u kome mu je to ovlašće-
nje dato, on je Zakonom o opštem upravnom postupku obavezan da to dokaže u obrazloženju rešenja. Naime, on Je dužan da u obrazloženju rešenja navede propis —
— Zakon o standardizaciji — kojim mu je to ovlašćenje
dato ı da navede razloge kojima se pri donošenju rešenja
rukovodio. Pri tome Savezni zavod za standardizaciju mora da sprovede ı prethodni postupak.
Prethdoni postupak pri donošenju rešenja kojim se orga-
nizacija udruženog rada ovlašćuje za obavljanje poslova
obaveznog atestiranja (homologacije) sastoji se u sledećem: — razmatranju zahteva zainteresovane organizacije udruženog rada za dobijanje ovlašćenja za obavljanje ovih poslova, u cilju utvrđivanja njene osnovne delatnosti i opremijenosti za obavljanje odgovarajućih poslova obaveznog atestiranja (homologacije) određenog proizvoda, u skladu s propisom o obaveznom atestiranju (homologaciji) tog proizvoda ili grupe proizvoda: — uvidu na licu mesta, radi utvrdivanja stvarnog stanja ı ovslova pod kojima ce se ti poslovi obavljati;
-- razmatranju zahtevau skladu s ciljevima sistema i njegovim ekonomičnim i racionalnim sprovođenjem, kao i sobzirom na objektivnost atestiranja (homologacije).
Zakon o standardizaciji pre svega postavlja zahtev da os-
novna delatnost organizacije udruženog-rada koja se mo-
že ovlastiti za obavljanje poslova obaveznog atestiranja
(homologacije) bude kontrola kvaliteta, odnosno ispi-
tivanje i razvoj proizvoda. U pogledu ovog zahteva tre-
ba ukazati na sledeće:
— u pogledu klasifikacije osnovne delatnosti važi propis Saveznog izvršnog veća kojim se uređuje jedinstvena klasifikacija delatnosti;
— prema Zakonu o udruženom radu, osnovna organizacija udruženog rada može obavljati samo jednu OSsnovnu delatnost; ako je u pitanju radna organizacija u kojoj postoje osnovne organizacije udruženog rada, njenu de/atnost čine delatnosti koje obavljaju osnovne organizacije, a ako je u pitanju složena organizacija udruženog rada, njenu de/atnost čine delatnosti organizacija koje su u njoj udružene; uzimajući u obzir da se ovlašćenje za obavljanje poslova obaveznog atestiranja, prema Zakonu o standardizaciji, može dati organizaciji udruženog rada čija je osnovna delatnost — delatnost propisana zakonom, ovo ovlašćenje može se dati samo osnovnoj organizaciji udru-
214
ženog rada, ili radnoj organizaciji koja u svom sastavu nema osnovnih organizacija, koja u pogledu osnovne delatnosti ispunjava propisani uslov;
— s obzirom na napred izloženo, ovo ovlašćenje se isto tako ne može dati organizaciji udruženog rada koja 'zahtevanu delatnost — kontrolu kvaliteta, odnosno ispitivanje i razvoj proizvoda obavlja kao svoju spDOrednu delatnost, čak ni u slučaju ako u obavljanju te sporedne delatnosti prodaje robu ili vrši usluge trećim licima koja nisu kupci robe, odnosno korisnici usluga njene osnovne delatnosti, pa je ta sporedna delatnost kao takva upisana u registar kod suda.
Ovakvim propisivanjem uslova u pogledu delatnosti organizacije udruženog rada koja se može ovlastiti za obavljanje poslova obaveznog atestiranja (homologacije) zakonodavac obezbeđuje uslove neophodne za objektivnost postupka obaveznog atestiranja (homologacije), sprečavajući time pojavu tzv. samoatestiranja.
U pogledu uslova koji se odnose na tehničku opremije-
nost, stručne kvalifikacije kadrova, njihovu posebnu
stručnu osposobljenost i radno iskustvo na određenim poslovima, bitno je sledeće:
— organizacija udruženog rada mora, pre svega, raspolagati ispitnom opremom i drugim uslovima tehničke opremijenosti koji su određeni propisom o obavezZnom atestiranju (homologaciji) određenog proizvoda ili grupe proizvoda;
— lako to Zakon o standardizaciji izričito ne predvida, ako je u pitanju retka i skupocena neprenosiva oprema, kao poseban uslov pri obaveznom atestiranja (homologaciji) određenih proizvoda može se propisom o obaveznom atestiranju (homologaciji) dopustiti da jedna ili više ovlašćenih organizacija zajednički koriste takvu opremu, na osnovu njihovog međusobnog sporazuma;
— nije dovoljno da organizacija udruženog rada zapošljava kadrove odgovarajućih stručnih kvalifikacija, posebne stručne osposobljenosti ı radnog Iskustva na određenim poslovima, već je potrebno da propisani broj takvih stručnjaka stvarno angažuje na obavljanju poverenih joj poslova obaveznog atestiranja (homologacije) određenih proizvoda, odnosno grupe proizvoda. U pogledu uskladenosti zahteva organizacije udruženog
rada za dobijanje ovlašćenja za obavljanje poslova oba-
veznog atestiranja (homologacije) proizvoda sa ciljevima sistema i Zakona o standardizaciji, značajno je sledeće: — jedan od zahteva koje zakonodavac postavlja organima koji izvršavaju Zakon o standardizaciji jeste da se propisima donesenim na osnovu tog zakona ostvaruje, između ostalog, „,racionalno korišćenje sredstava u društvenoj svojini”, a jedan od ciljeva samog siste-
,
Standardizacija, 1982./br. 5—