JUS standardizacija

1969 — Proposed Recommended Practice for Determining Precision Data for Methods on Petroleum Products and Lubricants.

(Predlog preporučenog postupka određivanja podataka o preciznosti metoda za naftne proizvode i maziva)

iako nema status standardne metode, ova poslednja pre-

poruka potvrđena je od strane zvaničnih institucija i

nacionalnih organizacija za standardizaciju, odnosno

standardizaciju u oblasti nafte Engleske, Nemačke i Francuske — praktično vodećih na tome planu.

1973. godine se konačno uobličava tekst Priručnika za

određivanje podataka o preciznosti ASTM metoda za

proizvode nafte i maziva.

RR:D-—2—1007 Manual on Determining Precision Data for ASTM Methods on Petroleum Products and Lubricants (Priručnik o određivanju podataka o preciznosti ASTM metode za naftne proizvode i maziva.)

U uvodnoj napomeni stoji: „Nije namera da ovaj opis pokaže potpun niz uputstava o ovoj materiji, pošto razvijena primena računara dozvoljava daleko kompleksniju obradu više različitih skupova rezultata, kod kojih bi praktično bila nemoguća ručna obrada. Međutim, kako su matematički režimi sve više razrađeni i standardizovani, možda će se doći u situaciju da će zrela procena i prethodno iskustvo biti neophodni da se donese prava odluka tokom računanja”.

Dokumenti u vezi sa primenom se kod ASTM razvijaju

paralelno. Preporuka iz 1967. godine, postaje 1974. go-

dine probni standard:

ASTM D—3244—74T Recommended Practice for Defining a Basis of a Quality Disputes in Petroleum Products (Preporučeni postupak za bliže određivanje osnove za osporavanje kvaliteta naftnih proizvoda)

ASTM D—3244—77 Standard Practice for Utilization of

Test Data to Determine Conformance with Specifications

(Standardni postupak upotrebe rezultata ispitivanja za određivanje saobraznosti sa specifikacijama)

1977. godine ovaj standard postaje konačno potvrđen

pod punim nazivom:

U ASTM u oblasti statističkih metoda komitet E—11

objavljuje niz standardnih preporuka, postupaka i defi-

nicija za opštu primenu:

ASTM E 20—67 (1980), ASTM E 105—58 (1975),

ASTM E 177—71 (1980), ASTM E 178—80, ASTM E

456—72 (1978), ASTM E 691—79

U Nemačkoj DIN DVM iz 1932. godine, prerasta 1936.

godine u DIN 53652. Revizijom nastaje 1956. godine

DIN 51489, sa izmenama i dopunama 1960. godine, da

bi se konačno 1972. godine usvojio trodelni DIN 51 848.:

DIN 51 848 — Pruifung von Mineralolen. Pruffehler (Ispitivanje mineralnih ulja. Greške pri ispitivanju)

Teil 1 Aligemeins, Begriffe und Ihre Anwendung auf Liefebredingungen (1972 dopunjen 1977)

(Deo 1 Opšti deo, definicije izraza i primena grešaka pri ispitivanju na uslove isporuke)

Blatt 2 Plannung von Ringversuchen (1972)

(List 2 Planiranje međulaboratorijskih ıspitivanja) Blatt 3 Berechnung von Pruffehiern (1972)

(List 3 izračunavanje greške ispitivanja)

Standardizacija u oblasti nafte u Engleskoj definiše 1968.

godine:

BS4306 — Recommendation for ihe Application of Precision Data to Specifications for Petroleum Products

(Preporuka za primenu podataka o preciznosti u specifi-

kacijama za proizvode od nafte)

na koji se poziva i Prilog E u knjizi standardriih metoda

Britanskog instituta za naftu IP — Značaj i upotreba

podataka o preciznosti IP metoda.

2.2 Kvalitet merenja u ISO/TC 28 — Proizvodi od nafte

Tehnički komitet TC 28 — Međunarodne organizacije

za standardizaciju ISO je 1969. godine na šestom zase-

danju pokrenuo izradu međunarodnog standarda o

primeni podataka o preciznosti u odnosu na metode ispi-

tivanja u oblasti nafte na osnovu britanskog standarda

BS 4306 iz 1968. godine. 1972. godine na sedmom ple-

narnom zasedanju ovaj program je proširen i na određi-

vanje podataka o preciznosti metoda isptitvanja u

oblasti nafte, i konačno realizovan u obliku jedinstve-

nog standarda u 1979. godini pod nazivom:

ISO 42509 — Petroleum Products — Determination and Application of Precision Data in Relation to Methods of Test.

(Naftni proizvodi — Određivanje i primena podataka o preciznosti u odnosu na metOde ispitivanja)

Skoro jednovremeno, 1971. godine, Tehnički komitet

ISO TC 69 — Primena statističkih metoda, pokreće iz-

radu standarda o određivanju ponovljivosti i uporedivosti

metoda ispitivanja, koji se publikuje 1981. godine pod nazivom:

ISO 5725 — Precision of Test Methods — Determination of Repetability and Reproducibility by Inter-laboratory T ests.

(Preciznost metoda ispitivanja — Određivanje ponovljivosti i uporedivosti pomoću međulaboratorijskih ispitivanja)

235

AO AAA AAA u u uu LL | O—""ČYTTŽ.L"P_—T—— ——c or zTTTHHHZGCC

Standardizacija, 1982./br. 5—