JUS standardizacija
ca ove funkcije, Saveznog zavoda za standardizaciju, i šire uključivanje svih učesnika u ovom poslu: organizacija udružerniog rada, privrednih komora, republika i pokrajina, društveno-stručnih organizacija, naučnih ustanova ı fakulteta.
Polazni kriterijumi za sprovođenje navedenih aktivnosti standardizacije, određeni prema zadacima koji proizilaze iz Društvenog plana Jugoslavije, su: jačanje kvalitativnih faktora privređivanja, stvaranje uslova za istupanje na strana tržišta, razvijanje industrija viših faza prerade, razvoj proizvodnje i korišćenje osnovnih sirovina i energije iz domaćih izvora i racionalizacija njihove pntrošnje u odnosu na značaj proizvoda za platni bilans zemlje, i one čiji uvoz može izazvati poremećaje na domaćem tržištu, monopolizam, neopravdani porast cena i tako dalje, kao i obaveze koje proističu iz sprovođenja međunarodnih ugovora u vezi sa kvalitetom proizvoda koji se uvoze, a Čiji je kvalitet od posebnog značaja za zemlju. i
Neophodno je da u ovim aktivnostima bude obezbedena usklađenost sa standardima i propisima međunarodnih organizacija koji utvrđuju zahteve u pogledu
kvaliteta u međunarodnom prometu robe. Očigledno j je da su mogućnosti standardizacije velike, budući da medunarodni standardi predstavljaju politički i ekonomski neutralan način za transfer tehnologije.
Živimo u vreme u kome uloga kvaliteta i sfdrdardižaz cije postaju sve značajnije. Ekonomski razvijene zemlje sveta su postigle uspeh zahvaljujući tome što su se orljentisale na ove značajne faktore.
Zato, ako hoćemo da se uključimo u međunarodnu podelu rada, progres u privređivanju i da odgovorimo ekonomskom izazovu vremena, moramo početi od organizovanja i jačanja funkcije kvaliteta i standardizacije u osnovnim organizacijama udruženog rada sve do široke društveno-političke akcije koja će podržati ove stručne napore. Dosadašnje iskustvo nam govori da same zakonske obaveze ne daju potrebne efekte.
I na kraju treba ponoviti:
Problemi uključivanja naše privrede i međunarodnu podelu rada, gledano sa aspekta standardizacije, u sferi svih navedenih činjenica, je pre svega u obezbedđenju kvaliteta naših proizvoda u skladu sa zahtevima svetskog tržišta.
DOSADAŠNJI REZULTATI I DALJI PRAVCI RAZVOJA SISTEMA JUGOSLOVENSKE STANDARDIZACIJE Gordana Stojanović, dipl. ing. Đuka Lisica, dipl. ing.
Reeferat saopšten na Savetovanju „,Standardizacija 82", Ohrid, 14. i 15. oktobra 19862. godine.
UVOD
Standardizacija, kao jedan od osnovnih kvalitativnih faktora privređivanja, ima određeno mesto i zadatke u ekonomskoj stabilizaciji zemlje. U tekućem društvenom planu zemlje predviđen je dalji razvoj standardizacije i njen veći uticaj na izvoz, supstituciju i štednju energije, jedinstvo jugoslovenskog tržišta, tehničko-tehnološki razvoj privrede, povećanje produktivnosti rada i smanjenje troškova poslovanja, povećanje proizvodnje i kvaliteta hrane, jačanje opštenarodne odbrane i. društvene samozaštite i na druge elemente tehnološkog i ekonomskog razvoja zemlje.
Na obavljanju aktivnosti standardizacije angažovana su znatna društvena sredstva i brojni stručni kadar. Rezultati standardizacije su prisutni, u većoj ili manjoj meri u svim granama delatnosti. Međutim, sa razvojem delatnosti standardizacije i rastom njenog doprinosa tehnološkom i ekonomskom razvoju zemlje, u porastu su očekivanja i zadaci koji se pred standardizaciju postav-
ljaju. To nalaže konstantno preispitivanje onog Što se ulaže u delatnost standardizacije i onog što ona treba da pruža. Dejstvo pojedinih instrumenata standardizacije, u prvom redu tipizacije i unifikacije na očuvanje jedinstva najvažnijih tehničko-tehnoloških sistema, jedinstva jugoslovenskog tržišta, povećanje racionalnosti poslovanja poslednjih godina su predmet razmatranja u telima Skupštine SF RJ, u vezi sa problemima koji nastaju u tim oblastima, delimično i zbog nedovoljne primene standardizacije. U ovoj godini će se u Skupštini SFRJ razmatrati izveštaj o sprovođenju Zakona o standardizaciji. U saveznim organima uprave, pa i u Saveznom zavodu za standardizaciju, po nalogu Skupštine SFRJ i Saveznog izvršnog veća vrši se analiza izvršavanja poslova iz nadležnosti organa, analiza organizacije i metoda rada, načina finansiranja aktivnosti i slična pitanja u Cilju nalaženja rešenja za efikasniji rad, bolje rezultate i veći uticaj udruženog rada na rad organa upravg. U skladu sa širim zahtevima ekonomske stabilizacije od svih nas, na svim nivoima, traži se angažovaijje na smanjivanju troškova poslovanja, s jedne strane, kao i to da putem obavljanja svoje delatnosti dajemo što veći doprinos ekonomskoj stabilizaciji zemlje, s druge stra-
543
Sisndardizacija 1982/br. 11—12