JUS standardizacija
Primena navedene pravne regulative i njene izmene i dopune odnose se na celokupni asortiman „,Alkaloida”. Svako Odeljenje — kontrolna laboratorija primenjuje pro pise proizvoda OOUHR-a koje kontroliše, dok se ispitivanja posebnog vida (mikrorbiološka i dr.) vrše u odgovarajućim zajedničkim laboratorijama Sektora.
Praćenje kvaliteta farmaceutskih preparata vrši se prema Zakonu o puštanju lekova u promet, na osnovu kojeg je za određene preparate predviđena ı posebna kontrola od strane drugih organizacija, ovlašćenih za vršenje takve delatnosti. Zavojne materijale, danas, srećemo na domaćem tržištu i kao farmaceutske i kao tekstilne proizvode za široku potrošnju. Zavisno od proizvođača oni su ili pomoćna lekovita sredstva sa oznakom kvaliteta Ph.Jug.lll, ili su sa oznakom JUS. Kvalitet i oznaka ,„,Alkaloidovih” proizvoda.su prema Zakonu o puštanju lekova u promet. Nejednako tretiranje, ispitivanje i obeležavanje kvaliteta ima za posledicu određeni broj poteškoća, uključujući i inter vencije inspekcijskih službi. U pokušajima rešavanja ovih pitanja, od strane „Alkaloida” pokrenuti su predlozi o zajedničkoj raspravi i rešavanju između radnih organizacija i odgovarajućih faktora — nosilaca zakonske regulative. Kvalitet kozmetičkih proizvoda po stavljanju van snage jugoslovenskih standarda za tu grupu, ostao je u zakonskoj regulativi samo prema Pravilniku o higijenskoj ispravnosti predmeta opšte upotrebe. Ovaj pravilnik je 1978. godine stavljen van snage, a predlog za novi još uvek je u postupku usvajanja. Vremenski vakuum doveo je do raznih tumačenja kod inspekcijskih službi o važenju istog, što je ujedno stvorilo poteškoće i u našoj organizaciji, kao ı u grupi proizvođača kozmetičkih proizvoda. U pripremama novog Pravilnika i drugih akata koji su u vezi sa kvalitetom i njegovom kontrolom, u odgovarajućim komisijama grupacije (SIKO) i van nje, primetno je aktivno učešće zaposlenih u Sektoru. Kontrola kvaliteta proizvoda za koje nema druge zakonske regulative, vrši se prema internim standardima. Paralelno sa domaćim proizvodima, na jugoslovenskom tržištu prodaju se uvozni kozmetički proizvodi, zbog kojih su često obezvređeni domaći proizvodi. Od postojećih jugoslovenskih standarda u ovoj grupi, u našim laboratorijama koriste se jugoslovenski standardi za zubne paste i sapune,
U radu Odeljenja i kontrolne laboratorije hemikalija, pored Zakona o standardizaciji, u primeni su i drugi zakoni (Zakon o prometu otrova) i dr.
Nasuprot brojnosti proizvoda, broj jugoslovenskih standarda za čiste hemikalije, sasvim je mali i neusaglašen,
S druge strane, međutim, i pored obavezne primene tih standarda, isti ne odgovaraju nivou kvaliteta proizvoda i tehnologiji proizvodnje.
U smislu usklađivanja obaveznosti primene jugoslovenskih standarda o kvalitetu i uslovima za puštanje u Dro-
met, usaglašeni su i kooperantski proizvodi sa firmom MERCK, Zapadna Nemačka.
Pored dosledne primene jugoslovenskih standarda, za isticanje je i učešće u radu Komisije za standarde čistih hemikalija u Saveznom zavodu za standardizaciju, Izgrađeni kriterijum kvaliteta, dugogodišnja saradnja i učešće u odgovarajućim komisijama i ogranizacijama omogućili su i primenu dovoljnog broja predloga za nove standarde, kao i reviziju postojećih iz grupe hemija. Problemi istovremenog tretiranja kvaliteta na osnovu dva ili više zakonskih akata, susreću se i kod proizvoda OOUR Lekovito bilje. Tu se kvalitet kontroliše prema nameni proizvoda uz potrebno obeležavanje na spoljašnjoj ambalaži. Istovremeno i ravnopravna primena postojećih propisa za ovu grupu proizvoda nije moguća, što, naravno, stvara i poteškoće. Povremene intervencije inspekcijskih službi i druge poteškoće Dile su povod za traženje rešenja, gde se „Alkaloid“ javlja kao stalni aktivni učesnik. Primena jugoslovenskih staridarda za ovu grupu, kao i druqih propisa, postoji dugo godina i ne predstavlja teškoću u radu odeljenja.
Ža izvoz, međutim, pitanje kvaliteta ima promenljivi karakter. Uvoznici vrše promene dogovorenih uslova, a s tim menjaju i uvedenu praksu — prodaju po „,uzorku” sa laboratorijskimi certifikatom (potvrdom) ,,Alkaloida”, uz zahtev da kvalitet bude viši a cene niže.
Odeljenje kontrolne laboratorije OOUR Premazi i sinteze posle integracije OUR „Proleter sa „Alkaloidom”, organizovano je kao i ostala odeljenja Sektora za kontrolu kvaliteta.
Sa promenom asortimana OOUR-a Premazi i sinteze, kontrola kvaliteta vrši se prema internim standardima, jugoslovenskim standardima ili odgovarajućem kvalitetu grupacije boja i lekova u zemlji.
Prezentirani materijal predstavlja samo mali deo sadržine rada Sektora. Mali deo može da bude prezentiran i od onoa što predstavlja uključivanje u opšte napore za sprovođenje mera ekonomske stabilizacije na polju kvaliteta. U uslovima upotrebe sirovina sa promenijivim kvalitetom u nedostatku laboratorijske opreme, sa svim onim što predstavlja problem u hemijskoj industriji, korišćenje unutrašnjih rezervi zajedno sa racionalnim i ekonomičnim radom je sve više odraz napora i zaposlenih u Kontroli kvaliteta. U tom kontekstu interni standardi, kao ekonomsko-proizvodna disciplina kvaliteta, su dali u „Alkaloidu” svoj doprinos.
U nastojanjima da se održi kvalitet proizvoda, u planiranju asortimana u postojećim uslovima, kao i pri uvođenju novih proizvoda, u odsustvu druge zakonske regulative njihovo donošenje je bilo i koordinator službi u radnoj organizaciji.
Vreme i način njihovog donošenja (prema propisanom postupku) bilo je i treba da bude od značaja za grane
87