JUS standardizacija
mequnaroona ı regionalna standardizacija
ORGANIZACIJE ZA STANDARDIZACIJU, NJIHOVI DOKUMENTI |I NJIHOV UTICAJNA
ZAKONODAVSTVO U RAZNIM ZEMLJAMA
1. THE NATIONAL FIRE PROTECTION ASSOCIATION (NFPA)
Koraljka Rabrenović—Ancel, dipl. pravnik
Nacionalno udruženje za zaštitu od požara (The National Fire Protection Association — NFPA) je stručno udruženje koje deluje u Sjedinjenim Američkim Državama od 1896. godine. kada je osnovano. Tehnički komiteti ovog udruženja organizovani su i započeli su sa radom već 1897. godine u oblasti automatskih uređaja za gašenje požara, protivpožarnih vrata i kapaka, armiranog stakla i hidranata. Komitet NFPA za konstrukciju pozorišnih zgrada osnovan je 1903. godine, nakon katastrofalnog požara u pozorištu u Čikagu.
NFPA je nezavisna, nekomercijalna organizacija u koJOoJ je članstvo dobrovoljno, a pripada onoj vrsti organizacija koje u našem sistemu poznajemo kao stručna udruženja. NFPA je otvorena za članstvo organizacijama, preduzećima, organima i pojedincima zainteresovanim za ostvarivanje njenih ciljeva — otklanjanje gubitaka života, zdravlja i imovine usled požara. Danas ovo udruženje ima preko 26.000 članova, između kojih gotovo dve stotine američkih privrednih i profesionalnih organizacija, regionalnih organizacija koje se bave zaštitom od požara, osiguravajućih društava i federalnih organa uprave SAD. Poslovima NFPA upravlja odbor od 22 direktora koje biraju članovi tog udruženja na godišnjoj skupštini. Članovi Odbora direktora. biraju se tako da sastav Odbora predstavlja reprezentaciju nekoliko najznačajnijih kategorija interesa, zastupljenih u članstvu NFPA; direktori obavljaju svoje funkcije u ovom udruženju bez naknade. Politika NFPA, koju utvrđuje Odbor direktora, sprovodi u život stručna služba od 120 plaćenih službenika čijim radom rukovodi Generalni direktor. Generalnog direktora imenuje Odbor direktora, i on je njemu odgovoran.
Finansijska sredstva za rad NFPA formiraju se iz članarina i doprinosa članova, iz prodaje publikacija, filmova i iz saradnje sa drugim sredstvima javnog informisanja, od prodaje reklamnog prostora u publikacijama NFPA, i iz drugih manjih dozvoljenih aktivnosti.
NFPA ima razvijene odnose sa javnošću. Svaki pojedinac kao i organizacija mogu davati svoje primedbe i predloge u vezi sa bilo kojim projektom NFPA. Sve primlje-
162
ne primedbe i predloge u NFPA razmatra Odbor direkiora, pri čemu u tom postupku primenjuje prethodno utvrđene i unapred publikovane kriterijume.
Članovi tehničkih komiteta NFPA biraju se na osnovu njihovog tehničkog znanja, obrazovanja i ugleda u struci, spremnosti za aktivrio učestvovanje u radu tih komiteta i neposredne zainteresovanosti za oblast na koju se odnosi rad odgovarajućeq tehničkog komiteta. Članove tehničkih komiteta imenuje Odbor direktora uzimajući u obzir, pored napred navedenih kriterijuma ı sledeće: optimalan broj članova komiteta koji omogućava operativan rad, ı maksimalno moguću uravnoteženost u pogledu zastupljenosti predstavnika različitih interesa. Sav rad u tehničkim komitetima NFPA odvija se na dobrovoljnoi bazi što znači da članovi tehničkih komiteta obavljaju taj rad bez naknade, a u okvirima programa protivpožarne zaštite koji utvrđuje NFPA.
NFPA objavljuje liste članova tehničkih komiteta koji su učestvovali u izradi njenih dokumenata; izuzetak su samo neki dokumenti ranijeg datuma, i to iz razloga što su odgovarajući tehnički komiteti već raspušteni. Aktuelne liste članova tehničkih komiteta NFPA se objavljuju u godišnjaku NFPA.
Potrebno je naglasiti da se delatnost NFPA ne odnosi na odobravanje, inspekciju i kontrolu ili atestiranje (kako obavezno. tako i neobavezno) bilo kojih instalacija, postupaka, opreme i/ili materijala od uticaja na protivpožarnu zaštitu, kao i da NFPA nema pravo da ocenjuje sposobnost ili da ovlašćuje odgovarajuće ispitne organizacije {,,testing laboratories“) za ispitivanje proizvoda koji se koriste u protivpožarnoj zaštiti. Delatnost NFPA je ograničena na izradu tebn/čk/h dokumenata, koji po oceni samog NFPA predstavljaju dokumente sa tehničkim i edukativnim ciljevima (NFPA ih naziva savetodavnim standardima — „,advisory standards“ — op.p.) čijim se primenjivanjem mogu, pod određenim uslovima, smanjiti gubici koje prouzrokuje požar, i koji mogu da posluže kao osnova širokog programa obrazovanja stanovništva u pogledu sprečavanja i zaštite od požara. Tako ograničeno područje delatnosti NFPA u potpunos-
Standardizacija 1983./br. 5—6