JUS standardizacija
ni elementi i postupci kojima se zaokružuje sistem atestiranja. Do sada su urađena sledeća uputstva:
ISO/IEC Uputstvo 2 — Opšti pojmovi i njihove definicije koji se odnose na standardizaciju i atestiranje
ISO Uputstvo 7 — Zahtevi u odnosu na standarde koji odgovaraju za atestiranje proizvoda
ISO/IEC Uputstvo 16 — Kodeks principa sistema atestiranja preko treće sirane i odgovarajući standardi
ISO/IEC Uputstvo 23 — Metode koje utvrđuju saobraznost standardima za sisteme atestiranja preko treće strane ISO Uputstvo 24 — Smernice za organizaciju koja upravlja sistemom atestiranja u odnosu na prihvatanje organizacija za spitivanje i kontrolu
ISO/IEC Uputsivo 25 — Opšti zahtevi u odnosu na tehničku podobnost laboratorija za ispitivanje
ISO/IEC Uputstvo 27 — Smernice za korektivne akcije koje treba da preduzme organizacija koja upravlja sistemom atestiranja u slučajevima nepravilnog korišćenja znaka saobraznosti na proizvodu ili u slučaju da je taj proizvod bio uzrok štete ili je ugrozio korisnika
ISO Uputstvo 35 — Atestiranje referentnih materijala Opšti i statistički principi
ISO/IEC Uputstvo 38 — Opšti zahtevi u odnosu na priznavanje ispitnih laboratorija
ISO/IEC Uputstvo 39 — Opšti zahtevi u odnosu na priznavanje kontrolnih organizacija
ISO/IEC Uputstvo 40 — Opšti zahtevi u odnosu na organizacije koje upravljaju sistemom atestiranja ISO/IEC Uputstvo 42 — Smernice za postupni razvoj međunarocdinog sistema atestiranja
ISO/IEC Uputstvo 43 — Raszvoj i sprovođenje postupaka paralelnih ispitivanja.
UPUTSTVO 28
Opšta pravila za model sistema atestiranja preko treće strane
Osnovu ovog uputstva čine principi i postupci dva navedena sistema atestiranja: sistem 1 — „,Ispitivanje tipa” i sistem 5 — „Ispitivanje tipa uz ocenu i prihvatanje fabričke kontrole kvaliteta koje prate nadzor fabričke kontrole kvaliteta i ispitivanje uzoraka sa tržišta i iz fabri ke. U daljem tekstu će ukratko biti izloženi principii postupci ova dva sistema. Detaljniji opisi oba ova sistema dati su u publikaciji „,Atestiranje — principi i praksa”.
SSITEM 1. „ISPITIVANJE TIPA”
lako je ispitivanje tipa proizvoda svrstano u sistem i mada neke nacionalne organizacije za standardizaciju daju odobrenje za korišćenje znaka maobraznosti — kao i mi mišljenje je da to i nije pravi sistem. Međutim, atestiranje
192
tipa je bitno ne samo za razumevanje celokupne koncepcije atestiranja nego i drugih sistema atestiranja.
Opis: Ispitivanje tipa je postupak prema kome se uzorak proizvoda ispituje prema propisanoj metodi ispitivanja da bi se utvrdila saobraznost sa standardom.
SISTEM 5. „ISPITIVANJE TIPA UZ OCENU PRIHVATANJA FABRIČKE KONTROLE KVALITETA KOJE PRATE MADZOR FABRIČKE KONTROLE KVALITETA | ISPITIVANJE UZORAKA IZ FABRIKE ISA TRŽIŠTA
Opis: Sistem je baziran na ispitivanju tipa sa ocenom i odobravanjem sistema kontrole kvaliteta proizvođača koje prate redovan nadzor fabričke konirole kvaliteta i kontrolno ispitivanje uzoraka sa tržišta i iz fabrike. Elementi ovog sistema atestiranja su sledeći:
1. OSNOVNI USLOVI
Osnovni uslov za dobijanje odobrenja za korišćenje atesta saobraznosti ili znaka saobraznosti je da podnosilac zahteva prihvati opšta pravila i posebna pravila za odredeni proizvod, i da će atest o saobraznosti ili znak saobraznosti koristiti samo za one proizvode za koje je dobio odobrenje i koji su saobrazni sa odgovarajućim standardom. Neophodno je napomenuti da se za svaki proizvod pripremaju i posebna pravila atestiranja (šeme).
2. PODNOŠENJE ZAHTEVA
Podnošenje zahteva vrši se na specijalnom formularu organizacije koja upravlja sistemom. Zahtev se može odnositi samo na određeni proizvod ili grupu proizvoda koji su obuhvaćeni šemom atoestiranja i njenim specifičnim pravilima. Zahtev se odnosi takođe na proizvode samo iz jedne fabrike. Organizacija koja upravlja sistemom će, nakon kompletiranja potrebne dokunetacije i novčanog depozita (ako je to u skladu sa finansijskom konstrukcijom sistema), dostaviti sve potrebne informacije podnosiocu zahteva u vezi sa daljim postupkom.
3. POČETNA KONTROLA FABRIKE |I SISTEMA OBEZBEĐENJA KVALITETA | POČETNO ISPITIVANJE TIPA PROIZVODA,
3.1 Opšti principi
Ukoliko se prihvati zahtev, organizacija, koja upravlja sistemom, sklapa sporazum sa podnosiocem zahteva, koji se odnosi na početnu kontrolu, u skladu sa pravilima sistema. Organizacija koja upravlja sistemom odgovorna je za postupak atestiranja od početnog ispitivanja i kontrole, preko ocenjivanja sistema obezbeđenja kvaliteta do
E O U i ZTE OM m a U O U U a a an =! E O. O O U U O O O O
Standardizacija 1985./br. 7—8