RTV Teorija i praksa

Dr Novak Popović

ŠTAMPA OD MARKSA DO NOVOG INFORMATIVNOG PORETKA

Dr Zdravko Leković, Štampa i revolucija, Radnička štampa, Beograd, 1982.

U knjizi Štampa i revolucija prikazan je razvojni put marksističke misli o štampi kao i njena praktična realizacija u međusobnoj povezanosti društva i komunikacija. Knjiga je podeljena na dva dela. Prvi donosi teorijske postavke klasika marksizma i jugoslovenskih teoretićara i mislilaca o pitanjima položaja i društvenog preobražaja štampe, U drugom se analiziraju procesi razvoja revolucionarne štampe kod nas. Poslednje poglavlje posvećeno je ulozi Jugoslavije i pokreta nesvrstanih u borbi za novi informativni poredak u svetu. Najpre su prikazani teorijski pogledi utemeljivača marksističke teorije štampe Marksa i Engelsa. Tu je predočena suština marksističkog stanovišta slobode štarape, njen klasni i revolucionarni karakter, kao i društveni položaj štampe u socijalističkom društvu, ~I Marks i Engels”, - piše autor - ~kao Ijudi veoma jake individualnosfi, imali su duboko demokrafsko übeđenje i osećanje da štampa pripada svima. Oni govore o štampi kao o mediju ispoljavanja prazuma društva'. Po njima, neznanje je demon, i slagali su se sa grčkim pesnicima koji su o neznanju govorili kao o čovekovoj tragičnoj sudbini, Ova misao proteže se kroz njihovo celokupno delo - kroz novinarske

tekstove i publicistička i naučna dela." Poglavlje „Lenjin o štampi i revoluciji” rasvetljava i teorijski obrazlaže međuzavisnost između slobode štampe i konkretnih društveno istorijskih odnosa u uslovima pobede socijalističke revolucije i šire. Polazeći od toga da je sloboda štampe istorijski relativna a ne apsolutna kategorija, jer je ona uslovljena socijalnom strukturom društva i raspodelom društvene moći i društvenog uticaja, autor iznosi Lenjinove teorijske postavke o „štampi novog tipa” odnosno novoj ulozi štampe, u kojoj su posebno relevantni principi sloboda mišljenja, partijnost, borbenost i doslednost kao ideal komunistićke štampe i komunističke teorije o ulozi štampe u razvoju društva. U poglavlju „Tito o štampi i revolucionarnom pokretu u Jugoslaviji” istaknut je stvaralački kontinuitet štampe u fazama nastanka i razvoja nove Jugosiavije. Tito je pridavao veliki značaj ulozi štampe u izgradnji novog socijalističkog društva i drušfvenog napretka, te je, ističe se u knjizi, „tražio da ona bude povezana sa svakodnevnom životnom stvarnošču,” Pri tome se posebno ističe vaspitna i politička uloga partijske štampe, idejno-politička pozicija novinara i novinarska edka i socijalistički moral kao okvir novinarske delatnosti.

163

PRIKAZI