Topola

Imi s.; navlast. a) bolno osjećanj e, ganuće, afekt govornika, ut sensus habeat (oratio); si est suaviter et cum sensu tractatum; tantum efficitur s. quodam et ratione dicendi, Gutljivini i razumnim govorom ; detrahit actionis dolorem, aufert humanum s. actoris; ipse in commovendis judicibus iis ipsis s., ad quos illos adducere vellera, permoverer; (Hor.) munera terrae etc. quo spectanda modo quo sensu (srcem) credis et ore? p) d sj ećanj e onoga, što se pristoji, u drugovanju i u društvu, poštenje, s. communis (Hor. Quint.) : quae versantur in sensu hominum communi; ea sunt in communibus infixa s. b) način misljenj a, misao, pamet, ćud, načelo, volja, cesto u pL, ab imperitorum intellegentia sensuque disjunctum; a consuetudine communis s. abhorrere; vulgaris popularisque s.; sensum depbnere; oratio a nostris sensibus abhorrebat; hominum sensus fovere; orator sensus mentesque pertractat; de qua ostendam qui sit s. meus; qui est iste tuus s., quae cogitatio? ad alcjs sensum ac voluntatem converti; sensus ejus de re publica; reconditos sensus tenere; nostri sensus congruebant; -j- unus omnium s. ac sermo erat; (Nep.) sensus suos aperire, erat eodem quo Alcibiades sensu; vultus sensus animi plerumque indicant; * verba, quibus voces sensusque notarent; * inflectere sensus; quis tibi tunc s.! * aetherius; * pectore s. vertuntur varii, o) pamet, razum, * eripere alcui omnes s.; mero sensibus victis; -f- sensum excutere alcui; (Phaedr.) s. communem auferre, zdravu pamet. 3) a) misao, znaoenje, pojam i nal., f nec testamenti s. potuit colligi; * is verbi s.; f illud tertio quoque sensu in omnibus orationibus pro sententia positum; in paucissimos sensus et angustas sententias detrudere eloquentiam; -j- sive sensus aliquis arguta et brevi sententia effulsit, b) -j- rečenica, perij od, s. communes = loci communes, pogl. locus 1) t). sententia, a e,/, [sensioj 1) mnij enj e, misao, navlast. tvrdnja, odluka i nal., mea, (Com.) mea quidem sententia, po mojoj misli, sine mea sententia, ne pitavši me; sine mea s. tam facile omisit; honestatem tueri ac retinere s. est; s. stat Hannibali. Liv.; * sic stat s., * stat s. s inf. pogl. sto 2) d); (Plaut.) mihi s. eadem est et volo, (Ter.) intellexi senis s. de nuptiis; s. regis; sententiae atque opinionis meae voluistis esse participes; de diis immortalibus habere non errantem et vagam sed stabilem certamque s.; adhuc in hac s. sum, in hac sum s., tu; in s. manere, permanere, perstare, perseverare; sententia desistere; alqm ad suam s. perducere, traducere, abducere; ad s. alcjs de-

scendere; s. alcjs superat, vincit; me haud poenitet eorum sententiae esse, -J- hujus sententiae esse; sententiam probare, sententiae assentiri, sententiam sequi, retinere et defendere, repudiare; sententiam dicere, izreći ; nonnullae hujus modi sententiae dicebantur, ut etc.; dicebantur ab nonnullis s., ut legati ad Caesarem mittantur; s. aperire, explicare, celare, fronte tegere; s. mutare; ex sententia, po volji, po ćudi, želji, (ponajv. Com.) mea, nostra ex sententia; de sententia, po mnijenju, alcjs; posl. quot homines, tot sententiae, koliko ljudi, toliko ćudi; -J- testis mearum centimanus Gyas s.; (Hor. ep. 1, 17, 15. sl.) utrius horum verba probes et facta doce, vel junior audi, cur sit Aristippi potior s. (Aristipovo načelo); (Hor. ep. ad Pis. v. 76.) post etiam inclusa est voti s. compos, osjećanje, podmirene želje, zadovoljstva [gdje se riječi sententia prilaže atribut, koji zapravo ide onoga, čija je sententia = sententia (animi) ejus, qui voti compos est; sr. dolje b)]; ex animi mei (tui, sui) s. kao prisega, po duši , jurare; dvolično također po mojoj želji; kao kletva uopće; boga mi, vjere mi, duše mi, me quidem, ex animi mei s., nulla oratio laedere potest. Navlast. a) pl. sententiae, tvrda, umovanjem usvojena načela, po kojima se radi, voluntatum, studiorum, sententiarum summa consensio (sr. voluntas), b) sing. i pl. u javnim poslovima, mnijenje, prijedlog; glas, osb. senatora, sententiam alcjs pronuntiare, sequi, sententiam referre; dicebantur s., ut; sententiam dicere, ferre, (Liv.) dare; ■in sententiam addere; in s. alcjs discedere, pedibus ire; sententiam dividere, pogl. divido; (Liv. S, 20, 8.) principes sententiarum consulares; sententiae loco dicere, pogl. locus 1); pro sententia dicere pogl. 1, pro 2) b) ; o sucima, presuda, gravior; s. ferre, dicere; sententiasque de singulis ferrent, qui etc.; omnibus sententiis absolvo, condemnare; (Quint.) destructio et . confirmatio sententiarum; također o narodu, sententiam ferre; kadšto je složena s predikatom, koji zapravo ide onoga, koji glasuje, erant sententiae, quae censerent; variis dictis s., quarum pars censebat; quantum alteri sententiae deesset animi; Hortensii et mea et Luculli s. cedit religione de exercitu; una (sententia) legatos ad Scipionem decernebat, altera Hannibalem evocabat, tertia Romanae in adversis rebus constantiae erat reparandum exercitum censebat; sr. gore mjesto Hor. ep. ad Pis. v. 76. 2) smisao, znao enj e, sadržaj, misao, duh riječi, govora i nal., id habet hancs.; loqui in eandem s.; s. contionis; verborum sonitus inanis nulla subjectfl. s., u kojem nema misli; -j- s. literarum haec erat;

968

sensus—sententia