Nova Evropa

„The Well

The Well is not used now

Its waters are tainted. 5

I remember there was once a man Went down To clean it,

He found it very cold and deep,

With a queer niche in one ol its sides,

From which he hauled forth buckets and dirt,

· Primivši natrag svog Hvitmena, Anglo-Saksonci su otkrili i one koji su kod Francuza prvi razumeli tog pesnika mašine i moderne duše, Spiritualna snaga francuskih simbolista, Verlena, A, Samena, Remi de Gurmona, Renjijera, Pol Fora, Francisa Džemsa, cele grupe oko »Mercure de France«, — njihov stil, tehnika, ekspresija, — pružili su podsticaj onoj težnji ka intelektualnijem, apstraktnijem, šire čovečanskom, za čime se već osećala potreba onda kada je kulminirala varvarska lirika današnjice, egoistički napor za izražajem svoga Ja shvaćenog spoljne i u momentu, Dati nešto šire i opštije; povratiti se transcendentalizmu; tražiti savršenog i potpunog čove ka, nesamo krv i telo, već i dušu i život i vekove što leže pohranjeni u njemu, Dati jedan opštiji, moderniji simVolizam, u kome je trebalo da se spoji sa francuskim »esprit«-om anglo-saksonska zdravstvenost duha, Najzad, utvrditi »Vers libre« ne kao pobedu neke nove forme, već kao pobedu slobodnog sadržaja kome forma mora da bude podložena uopšte, To je bio prodram najnovije englesko-američke lirike, i njen je zakon: neobaziratise nina kakve zakone, i imati pred očima najpot- | puniju i hajsavršeniju ekspresiju svoje pesničke individualnosti, Biti kao čovek širi, kosmopolitskiji, Dati život u svim svojim konturama, svojim posebnim sredinama, svim svojim vekovima, Tražiti dušu stvari i vasijone, Uskrsnuti stare bogove ı pronalaziti nove. Postati paganom svojim instinktima, i pantejistom svojim intelektom. Shvatiti sebe u kosmosu i kosmos u sebi; sebe kao simvol svega, i sve kao simvol sebe sama..,

To je duh nove poezije. I taj svoi duh ona sprovodi kroz najrazličniji materijal koji upotrebljava za sadržaj. Baš kao kada. se, radi integriteta lepote u umelnosti kao protivne moraliziranju i senfimentalizmu, podje tragom slikara Hvistlera, da bi se kod starih Japanaca, kod majstora balansa i proporcije, našla prefinjena harmonija nije i boje, Ili kao kada se hoće da klikće radošću života, kada se roni u mladost stvari i večna proleća, kada se napaja božanskom i spontanom srećom, i kada se helenističkim zamahom uzdiže nad svetom, — kao što je to učinio jedan učenik starih Grka, jedan pesnik koji je umeo da bude i suviše čovek, mladi Rupert Bruk. Ili kao kada se veruje u bizarne bajke i mesečinu, kao kod Valtera de la Mare, Ili kao kad hoćemo da se u našem Ja ogledaju, kao u mirnu šumskom jezeru, sva prošlost i sva budućnost, piramide, ı Ajfelova Kula: da rasturimo deliće svoje bitnosti po Kensington Gardens, Actaeonu, Kani Galilejskoj, po

379