Nova Evropa

su je u cilju da celinu iskoriste za tudj račun, kao što je to bio slučaj kod hrvatskog seljaka. Kod njega vlada politička partija, sastavljena iz celoga naroda, a ne pojedinac iliti stalež, i mi vidimo u njegovoj istoriji, da je svaki pokušaj gde se pojedinac ili stalež hteo nametnuti celini za vodju bio krvlju ugušen, Kad su se ta dva oprečno razvijena mentaliteta srela u faktičnoj životnoj borbi, pokazalo se da se oni dovoljno ne razumeju,To nerazumevanje došlo je najviše otuda, što hrvatski seljak pri tom susretu nije imao dosta izradjene ideologije, nije imao pravih i izrazitih vodja, koji bi znali što hoće, i koji bi bili kadri da svoju poziciju kod hrvatskog seljaka uščuvaju i prema srpskom seljaku zadrže. To je jedna stvar; a druga je stvar u tome, što je srbijanski seljak u jednu staleški izradjeniju ideologšiju ušao sa narodnom ideologijom: on nije umeo da pravi razliku izmedju staleža koji se ovde nalaze, njemu je svaki pojedinac bio jednak, i jedino je merilo bilo u tome, šta je ko doprineo za celinu, i koliko joj je odam. Time je njegova pozicija u ovim krajevima bila potpuno oslabljena, jer su se oni staleži koji su ovde imali dominantnu ulogu, kao trgovački, industrijalni, bankarski, i činovnički, smatrali poniženim i potisnutim, pa su orđanizovali i seljački stalež u odbranu svoje izgubljene pozicije. Rezultat toga bio je stvaranje jedinstvene hrvatske fronte, koja nikada nije bila tako jedinstvena u borbi protivu Nemaca ili Madžara kao što je danas jedinstvena u borbi protivu srDskog seljaka.

Usled toga, što kod srbijanskog seljaka još nije razvijena staleška svest, što još nisu izradjeni u opreci prema seljačkom staležu drugi staleži, hoće neseljački hrvatski staleži, nenašavši kod srbijanskos seljaka srodnih elemenata, da svoj položaj kod hrvatskog seljaka zadrže, i da onda postepeno prodiru i medju srpske seljake i tamo stvaraju srodne elemente, Zato se oni identifikuju sa hrvatskim seljačkim pokretom, jer su uvereni da im sadašnja intelektualna i materijalna snaga hrvatskog seljaka osigurava premoć nad njim, dočim bi im tu poziciju bilo mnogo teže braniti kad bi imali pred sobom iborbu protiv srpske seljačke demokratije, To identifikovanje tih staleža sa hrvatskim seljačkim pokretom tumači nam i pojavu, da su i drusi elementi našega društva pronašli hrvatsku grupaciju zgodnijom od srpske, kao verska grupacija slovenačka, feudalna grupacija muslimanska, i drugi strani elementi inače ne baš bratski raspoloženi mi prema hrvatskom ni prema srpskom seljaku, tako да hrvatski seljački pokret služi štitom za koji su se sakrili svi protivnici prave ı valjane seljačke demokratije, Taj pokret, koji je nastao kao reakcija protiv drugih staleža, naročito protiv pokvarene, feudalističke, i birokratske hrvatske inteligencije, okrenuo se eto protivu srpske seljačke demokratije, i ujedinio se u toj borbi sa svim neprijateljima, i svojim vlastitim i neprijateljima seljačke demokratije uopće,

Očito je, da od ovakova stanja stvari preti velika opasnost сејоКирпој jugoslovenskoj seljačkoj demokratiji, podrazumevajući tu podjednako i srpskog i hrvatskog i slovenačkog seljaka. Ta opasnost sastoji se u tome, što će se pri takvom stanju stvari ı na strani srpske seljačke demokratije razviti staleži koji će joj biti protivni, a koji

80