Nova Evropa

Izvještavajući o javnim proslavama, predstavama i spomenima ove dodišnjice, treba na prvome mjestu spomenuti svečanu akademiju Društva Ruskih Pravnik3 u Zagrebu, na sam dan pedesetgodišnjice od smrti Dostojevskog (9. februara), kojom је prigodom govorio ruski HImjiževnik Nikolaj Fedorov o temi »Dostojevski i savremenost«, ističući današnju aktuelnost misli ovoga velikog »proroka svoje domovine«; a opsežno predavanje o »Dostojevskom kao čovjeku i geniju« održao Je Vladimir Dvorniković, prikazavši na svoj način filozofsku i psihološku strukturu misaonog zdanja Dostojevskogša (vidi zagrebačku »Riječ« 1931, br, 7, str, 2—0); zatim su recifovali nekoliko odlomaka iz Dostojevskog: gospodja J, Lukatela, Dr. Džemalo, i N, Malmovski (izvještaj o ovome Večeru donio je »Obzor« u svome broju od 10, februara 1931; G. Fedorov odštampao je svoj dovor u zagrebačkim »Novostima« od 10. februara 1931), Naskoro za ovom akademijom, izvršena Je uz učešće G. Fedorova i jedna muzičko-predavačka komemoracija u jednom zagrebačkom kinu, prilikom prvog izvodjenja u Zagrebu tonfilma »Dmitrije Karamazov«; a i Radnička Akademija priredila je spomenveče, sa predavanjem Dra. Al. Jelačića, U Beogradu je grupa Hudožestvenika izvela, u Pozorištu na Vračaru, nekoliko slika iz Dostojevskog, U Sarajevu je društvo učiteljskih pripravnica priredilo Svečanu Akademiju (22, februara), dok je pozorište, uz učešće više ljubitelja Dostojevskoša, iznijelo ovom prilikom na pozornicu dramatizovama »Idijota« 1 u drugim nekim gradovima Jugoslavije održane su akademije. Pored dnevne jugoslovenske štampe, koja je mnogim i opsežnim prilozima i ilustracijama poduprla ovo slavljenje Dostojevskog, naša revijalna publicistika posvetila je čitave svoje brojeve Dostojevskom, donoseći više ili manje književne ili prigodme članke o njemu kao piscu, misliocu, i čovjeku, Tako, u Beogradu, »Srpski Književni Glasnik« objavljuje, u svom broju od 1. marta, čitav niz vrijednih književno-kritičkih prilog4, koji obradjuju pojedine probleme u vezi s književnim radom Dostojevskog, kao i nekoliko prevedenih ulomaka iz samog Dostojevskog {iz »Piščeva dnevnika«, i iz njegove prepiske, odnosmo iz knjige njegove kćeri Ljubov Dostojevske »Vie de Dostotewsky par sa fHille«, Pariz 1926). »Nekoliko reči za uvod« napisala je gospodja Isidora Sekulić, koja daje i članak »Raskoljnikov priznaje Sreh«, Branko Lazarević ima poduži odlomak iz svos većeg rada o Dostojevskom; a Evgenije Spektorski obradjuje, u jednom odličnom članku, »Etiku Dostojevsko8«. Medju bilješkama na kraju, ima dvije {dosta beznačajne) o »Dostojevskom na ruleti« i »Dostojevskom 1 savremenoj Rusiji«, »Misao« (broj 3, za mart 1931i) donosi, na uvodnom mjestu, dokumentovan članak prof, A, Pogodina, pod naslovom »Dostojevski kao pisac«, u kojemu se iznose

326