Arhiv UNS — Listovi stranaka
da postaje i aktivni svesni činilac u stvaranju novih društvenih odnosa. Otuda je i nastala potreba da on poznaje i društvene nauke, osnovne zakone i pokretačke snage društvenog progresa. Povećano interesovanje zajednice za školu kod nas je došlo s Revolucijom. Proizvodne snage i naročito industrije u staroj Jugoslaviji su bile na tako niskom nivou da nisu mogle znatnije uticati u pravcu jačanja interesovanja za školu. Buržoazija u staroj Jugoslaviji bila je nesposobna da učini bilo šta značajno za razvitak proizvodnih snaga, iz čega je proizilazio i njen odnos prenaa školi. Jedini zadatak škole bio je da stvori potreban broj činovnika. S pobedom Revolucije nastaju dva uporedna procesa: brzi tempo razvitka inače zaostalih proizvodnih snaga industrijalizacija zemlje i izgradnja socijalističkih društvenih odnosa. Sve je to uticalo i utiče na porast interesovanja zajednice za školu, jer se bez obrazovanog proizvođača vaspitanog u socijalističkom duhu ne mogu nastaviti i uspešno sprovoditi ni jedan ni drugi proces društvenog progresa. Zahtevi kojs postavlja društveni razvitak i povećano interesovanj e za školu su doveli do saznanja da se mnogo šta u staroj nasleđenoj školi mora menjati, čime je zapravo i počeo proces njene reforme. Prvi akt revolucionarnih snaga u oblasti obrazovanja bilo je odvajanje škole od crkve, čime je učinjeno mnogo u njenom postavljanju na savremenu naučnu osnovu. Pored toga počela se naglo širiti mreža škola i prosvetnih ustanova. Zajednica je u uslovima ograničenih mogučnosti izdvajala znatna materijalna sredstva za ško'le. Ona su naravno bila nedovoljna, јег se na širokom planu počelo kako s razvitkom školske mreže tako i s modernizacijom škola. Osnova obrazovanja bila je podignuta time što se umesto četvorogodišnjeg obaveznog školovanja uvelo sedmogodišnje odnosno osmogodišnje obavezno školovanje. Još u samom početku značajno mesto u školskoj nastavi datc je društvenim naukama, koje su postavljene na novu, naučnu, materijalističku osnovu. Stara škola došla je u sukob s novim društvenim odnosima, izmenjenim materijalnim uslovima, brzim razvitkom proizvodnih snaga, sistemom društvenog samoupravljanja, koji od neposrednog proizvođača stvara aktivnog činioca i tvorca socijalističkih odnosa. Progresivni proces preobražaja dolazio je do izražaja na razne načine: počev od zahteva omladine da joj se
48
SOCUALIZAM