Učitelj

U kratkom predavanju održanom na filozoiskom kongresu u Pragu »Politik - Erziehung - Religion« (1934) ukazuje na to da se životna dvojnost ili napon između politike i odgoja može prevladati samo na području »univerzalno upravljene religije«.

U radu »Opravdanje vjere« (1933) bio je Vuk-Pavlović stavljen pred težak zadatak, da u današnji lezični oblik i današnju filozofiisku terminologiju zaodjene duboke misli Anselma Canterburyskog o iracionalnoj podlozi spoznaje i religije zbog potrebe »bezuvjetnog mierilase. A s onim »tako ie mogao misliti Anselmo« rečeno je i to da nije pouzdano, da li ie »tako« mislio Anselmo ili tek Vuk-Pavlović.

U predavanju održanom 1997 na internacionalnom filoz. kongresu u Parizu, pod naslovom »Vrednota i stvaralaštvo« određuje fenomenološko bistvo samog stvaralaštva i kako ono ostvarivanjem vrijednosti nužno zapada u socijalne sukobe i borbe i zato »biti stvaraocem znači prema tome ujedno biti borcem«.

U ovom poslednjem značainom djelu »Spinozina nauka« (1938) primijenjuje Vuk-Pavlović na historiju filozofi{e rezultate svojih. spoznajno-teoretskih istraživanja iz raznih svojih djela, pa dolazi do avida, da je Spinozino mjesto u povijesti filozofije skroz drugo no kako su ga smještavali dosadanji historičari filozofije. Spinozin navodni maferijalizam, panteizam, monizam, psihofizički paralelizam, ateizam itd. svedeni su na osnovu iscrpnih citata iz svih originalnih radova Spinozinih i. njegove korespondencije na takovu mjeru, da je u tom Vuk-Pavlovićevom djelu doista Spinoza prikazan u novom svijetu: kao osoba istinske religioznosti, koia nastoji potražiti sklad između kršćanske religije i ondašnjih prirodnih nauka, pa da je kao takav Spinoza zapravo obnoviteli kršćanske religioznosti svoje epohe.

Među ostale predstavnike ove druge skupine mislilaca pripada Dr. Vladimir Filipović, asistent univerziteta u Zagrebu, koji se svojim vrijednim prikazima »Pedagogija i aksiologiia« (1934) i »Osnovne tendencije u suvremenoj filozofiji« (1935) i raspravom »fFilozofija i život« (1938), poradi izraženog priklanianja fenomenalizmu, smije označiti misaono bliskim Vuk-Pavloviću.

Dr. Marijari Tkalčić u djelu »Pedagogija i tehnika učenja« (1934) zalazi u filozofijska pitanja, koja riješava metodom sličnoi VukPavloviću; a izdao je |oš i esej o »Određeniju filozofije« (1920).

Dr. Mariia Brida svojom disertacionom raspravom »Život doživljiai« (1937), u kojoj raspravlja o metafizički skrajnjim olinama: o životu i doživljaju te o »nogućnosti i načinu njihova zahvatanja«, pripada također toi skupini mislilaca. Brida se ističe duhovitom kritikom filozofije života na jednoj a filozofije doživliaja na drugoj strani, pa ukazuje kako je Vuk-Pavlovićeva filozofija doživljaja relativno naiprikladnija za rješavanje značajnog problema stvaralaštva, premda u pogledu poima »priroda« zauzima Brida prema Vuk-Pavloviću kritičan stav, naime da priroda ne mora nositi karakter egoističke moći ili nasilja, pa prema tome da moć i nasilje nisu »neotklonivi fatum čovjeka«.

Aleksandar Mužinić u djelu »Civilizacija, kultura i obrazovanje«, nastavljajući na rezultatima Vuk-Pavlovićevih izvida iz djela »Ličnost i odgoi«, ukazuje na potrebu oštrog razlučivanja poimova u okviru pedaroške prakse, kako bi se ispravno uočili ciljevi odgoja i obra-