Židov
§ 20. Za glasanje o preinačivanju statuta, potrebna je većina od dvije prisutnih glasova (čl. 25. pravila). § 21. Nova Uprava konstituiše se i prima dužnost od stare, odnosno privremene Uprave po zaključku rada kongresa. na kome je Uprava izabrana. § 22. Ovaj poslovnik stupa na snagu kad ga kongres primi, a mijenja se riješenjem kongresa, kod apsolutne većine glasova. Predsjednik proglašava, da je poslovnik primljen. Dr. Reiner predlaže odložcnje tačke prihvat poslovnika upravnih organa Saveza, jer to imade u smislu § 13. statuta odrediti izvršni odbor. (Prima se.) Dr. Pops predlaže predračun za trogodišnju periodu 1922.-1925. u obrazloženju voli: Privremena Uprava Saveza prilikom sastava ovog predračuna nije htjela da vezuje stalnu Upravu Saveza nikakvim zadacima, koji bi povlačili za materijalne žrtve, to je s toga i proračun sastavila na bazi, da Savez za ispunjavanje svojih redovnih funkcija mora imati zadovoljene osnovne potrebe svoje, a te su: stan. šef kancelarije i osoblje, kao i kancelarijski materijal. Ovim osnovnim potrebama dodata je samo pozicija za nepredvicljene izdatke. Prema tome budžet godišnjih izdataka sastavljen je s obzirom na današnje cene i skupoću ovako: Dinara Stan po Dinara 2000 mesečno 24.000. Sef kancelarije a Dinara 3000 mjesečno 36.000. Osoblje kancelarije a Dinara 2000 mesečno 24.000. Kancelarijski materijal . . 6.000. Nepredvidjeni izdaci . . . 10 000.Svega 100.000. Opravdanje za pojedine pozicije nije naročito potrebno. Stan sa tri sobe i uzgrednostima ne može se danas dobiti ispod 2000 Dinara mesečno u Beogradu, jer se dobija samo u novim zgradama. Šef kancelarije ima da je ličnost fakultetske spreme, na komo će počivati sav posao Saveza. Savez je tek u početku organizacije, te će imati pune ruke posla. On će imati da svršava svu korespondenciju sa opštinama i državnim vlastima. Za to se mora imati prvoklasan radnik. Pored toga se i kod njega ima misliti na veliku skupoću, a živeti u Beogradu dobar činovnik ne može ispod 2—3000 dinara mesečno. Zavisi od toga. da li je sa ili bez porodice. Kao pomoćno osoblje zamišlja se za sada samo jedna daktilografkinja i jedan poslužitelj. Budžet od 2000 dinara mesečno nije veliki za dve osobe. Isto tako je i sa kancelarijskim materijalom, naročito kad se uzme u vid, da Savez ima tek da pripremi sve potrebne štampane formulare i materijal, a sva akta Ministarstva Vera ima da dostavlja svima opštinama, dakle u preko 100 primeraka Za pokriće ovog budžeta izdataka potreban je prihod od 100.000 dinara. Godišnji ulog od Dinara 2 od svake poreske glave, predvidjen još godine, nije dovoljan za dobavu gornje
sume. Onaj ulog odgovarao je prilikama iz 1919. godine. Pretpostavljajući (jer tačnih podataka još nemamo), da ima oko 20.000 por. glava-prinosnika u svima opštinnma skupa, Privremena Uprava je predložila povišenje godišnjeg uloga od Dinara 2 na Dinara 5 od svake poreske glave. Na taj način bi se verovatno došlo do tražene sume prihoda od Dinara 100.000 godišnje. . Sa ovih razloga privremena uprava predlaže kongresu ovaj proračun budžeta za trogodišnju periodu 1922. do 1925.:
Kako prema Pravilima Saveza opštine imaju da polože Savezu na ime osnovnog uloga u ovoj godini po Dinara 2 od porcskog prinosnika i po Dinara 2 na ime godišnjeg uloga za 1921. god, od porcskog prinosnika, koje sume od prilike mogu izmeti oko SO.OOO Dinara, privremena Uprava Saveza predlaže, da se Uprava Saveza ovlasti, da od ovog iznosa upotrebi potrebnu sumu za kupovinu nameštaja za kancelariju Saveza. Privremena Uprava Saveza moli kongres, da ovaj pretilog proračuna izvoli primiti i odobriti. U debati uzima kao prvi riječ dr. S. Pinto (Sarajevo) koji drži, da bi valjalo izabrati jedan odbor, koji će da prouči budžet i potrebe Saveza, te za slučaj potrebe naći nova vrela prihoda, za pokriće svih potreba. Dr. Licht (Zagreb) u oduijem govoru prikazuje važnost židovske škole, te jevrejskog kao živog jezika, a zatim predlaže ove rezolucije: Prvi kongres Saveza vjeroispovijednih općina u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca imajući u vidu svrhu i cilj Saveza: očuvanje i procvat jevrejstva u našoj Kraljevini, spoznaje da se ovo dvoje može trajno obezbijediti jedino konstruktivnim radom Saveza, prije svega vaspitanje jevrejskoga djeteta u istinski jevrejskome duhu. Spoznavajući ujedno, da sadanje jevrejske osnovne škole ni po nastavi ni po nastavničkom podmlatkn, ni po broju ne mogu da zadovolje tome zadatku u dovoljnoj mjeri, a opće državne škole nikako. Kongres zaključuje: T. Da stavi u dužnost odboru izbor zašebne komisijo, sastavljene od jevrejski i moderno pedagoški kvalifikovanih lica, koja će da izradi osnovu jevrejske vjerske, istorijske i kulturne nastave za osnovne i srednje škole, jednoobrazne za jevrejsku školsku mladež cijele države. Toj će komisiji biti dužnost, da sa odobrenjem Odbora Saveza dade u izradbu udžbenike, koji će saopštavati
mladeži vjerske, etske zasade u duhu agadičkom, a istoriju i literaturu s osjećajem, koja ima da iz njih prožima mladež, da je u tim udžbenicima živa nikad no obamrla kultura i istorija je vrejstva. Odboru će biti dužnost, da nastane na tome, da državna prosvjetna vlast te udžbenike aprobira i izda. 2. Da stavi u dužnost odboru, dokgod Savez ne bude u stanju, te bilo sam osnuje, bilo državnu vlast sklone na osnutak jednog jevrejskog pedagoškog seminara u našoj kraljevini, da stipendira jevrejske mladiće, kako bi se u centrima jevrejskog života i znanosti vaspitavali na istinski jevrejske nastavnike s potpunim znanjem živoga jevrejskoga jezika i da dade poticaj jevrejskim općinama, e bi i one to isto iz svojh sredstava činile. 3. Da potiče općine, kojima to financijska sredstva i broj djece dopuštaju, na osnivanje osnovnih škola i jevrejskih dječjih vrtova; jednovrem'eno da od države traži, te bi ona shodno postulatu zaštite nacijskih i vjerskih manjina osnivala jevrejske osnovne i srednje škole, gdjegod to broj jevrejske djece iziskuje. 11. Kongres spoznaje važnost i potrebu, da mladež nauči živi jevrejski jezik, kako bi religijske, kulturne i duševne tvorevine,jevrejstva potpuno razumijevala i prodrle u njihovu dušu, pa toga radi zaključuje: 4. Da stavi u dužnost Odboru, te bi se u okviru jevrejske nastave, a načinom prikazanim u točki trećoj, dalo mjesta učenju jevrejskog živog jezika tako, da mladež zaista postigne njegovo znanje. 5. Gdjegod jevrejskih osnovnih škola nema, odnosno gdje potpune jevrejske nastave u okviru same nastave ne može da bude, da stavi na srce općinama osnivanje slobodnih tečajeva za jevrejski jezik za mladež o obaveznom trošku općina. 111. Ovlašćuje se odbor, da, dokgod nema budžetnog pokrića za troškove oko rada po gornjim tačkama, a i docnije pored budžetnog pokrića namakne fondove za te troškove dragovoljnim prilozima, IV. Kongres preporuča svim općinama, da u interesu jednoobraznosti jevrejskoga izgovora u nastavi i bogoslužju postupice uvadjaju sefardski izgovor. Dr. H erz o g (Zemun) osvrće se na prigovore, da je cijeli budžet za administraciju, a za izvedenje konstruktivnih zadataka treba velikih sredstava, koja se moraju tek namaknuti. Općina Zemun stavila je pismeni predlog glede povišenja uloga od 5 na 10 Dinara, koji najtoplije zagovara. Hugo Deut s c h (Subotica) drži, da ulog ne bi trebalo plaćati obzirom na porezne glave pojedinih općina, već nekim procentom od budžeta. Šemajo Demajo (Beograd) govori o budžetnim stavkama glede administracije, te isti če, da one ne samo da nisu previsoke, već bi se prije moglo kazati, da su kraj današnjih prilika preniske. Vrlo žali, da nije mogao naći vrela za pokriće izdataka za konstruktivne svrhe.
BROJ 37-38.
.ŽIDOV. (HAJHUDI)
5
Prihodi: Dinara Od godišnjeg uloga sviju opština inu.oon.100.000. Rashodi: Dinara Za stan i kancelarije . . . 24.000.Za šefa kancelarije . . . . 36.000.Za osoblje 23.000.Za kancel. materijal . . . . 6.000.Za nepredvidjene izdatke . . 1 0.000. 100.000 .—