Nova Evropa

a kad je #гебајо од једпоб зизједа офсјер:н ФШо пјебоуе Сткуе i ma njegovu leritoriju osnovati svoju vlastitu Crkvu, — onda se moralo obratiti slabijem susjedu, koji nije imao mogućnosti da izvodjenju toća plana suprotstavi drušo do mrtve papire sa crkvenim kanonima...

Čitava istorija srpskog naroda govori o tome, da su pokušaji stvaranja nezavisnih i slobodnih država propadali zboš unutarnjih neslaganja, najčešće zbog medjusobne borbe veli kaša i članova dinastije. Medjutim, ta ista istorija govori ı da se sloga unutar zemlje i mir medju velikašima i članovima ујаdarskih kuća nisu mogli očuvati drugim sredstvom do s pomoću Crkve. Dr, Ivo Pilar (u svojoj značajnoj studiji o Sv. Savi, »Nova Evropa« XVI, 1) ističe, da je Sava pravi osnivač dinastije Nemanjić4, jer da om nije očuvao mir i slogu u svojoj kući, i time stvorio povoljnije uslove za čuvanje sloše i solidarnosti u zemlji, nikad se ne bi njegov brat Stevan mošao popeti na kraljevski presto. Sava je svoda oca, koji nije bio nimalo hrišćanski svet, prodlasio svetiteljem iz istih onih razlog4 iz kojih je — mnogo docnije {oko 600 86odina) — vladika Rade na Cetinju proglasio svo8a strica za sveca: fi su razlozi bili u cjelosti politički, nesamo po namjerama Заупит, пебо i po tome u koju je svrhu i sa kakvim rezultatom upotrijebljeno Nemanjino svetaštvo, Da je Sava htio izmiriti svoju zakrvljenu braću i bratance, koji su se borili oko prestola srednjevjekovne Srbije i tom borbom dovodili njen opstanak u pitanje, morao bi dovesti veliku vojnu silu sa strane i mačem riješiti dinastička pitanja, te zavesti mir u zemlji, Što bi to značilo za Srbiju, nije teško pogoditi; a da do toša ne bi mošlo doći više je nego јазпо, јег — ko je imao sredstava da skupi toliku najamnu vojsku i s njom upadne u Srbiju, i koja bi vojska po završenom poslu otišla dobrovoljno iz zemlje?... Sava je braću izmirio, umjesto vOjnom silom, nad lješom mrtvog oca. Nikakvi razlozi iz hrišćanskog teološkog učenja nijesu Savu пабпаћ да пад tijelom mrtvog oca miri braću i zaklinje ih na, slošu i ljubav kao duhovnik i predstavnik Hristove Crkve, već svijest da se druđim, njemu raspoloživim, sredstvom ne bi moglo postići ono što je on želio postići i što je i postićao. On je bio sposoban da upotrijebi sva sredstva u interesu države; nješov biošral Teodosije, govoreći »o ubijstvu učinjenom molitvama Svetoša« Save tj; o ubijstvu Dobromira Streza, bivšeg Stevanova vazala, koji je živio u Proseku na Vandaru, mora da se — prije nego opiše susret Savin sa Strezom — izvini: »Bojim se da ko ne uznegoduje protivu mene, da hoću da oklevetam Svetoga kao ubicu...« A zatim, pošto je naveo da je već jedan Sveti, Dimitrije, ubio bugarskog vladara Kalojovana, i pošto je citirao koga su sve pobili Mojsije i Sv. Ilija, priča: »Onaj, koji ne posluša Svetoga koji mu je savetovao dobro, spavajući noću, odmarajući

ЖЕ